Produkcja żywności ekologicznej od strony prawnej

Konsumenci coraz częściej sięgają po żywność ekologiczną. Tzw. żywność eko lub żywność bio charakteryzuje się wytwarzaniem zgodnie z rozporządzeniami Unii Europejskiej. Co mówią przepisy dotyczące produkcji żywności ekologicznej? Jakich zasad należy przestrzegać, aby móc zagwarantować klientom, że żywność ekologiczna nie zawiera żadnych toksycznych substancji chemicznych i gwarantuje dobry, naturalny smak?

Co to jest żywność ekologiczna?

Zacznijmy od tego, czym powinna charakteryzować się żywność ekologiczna? Żywność ekologiczna jest żywnością wysokiej jakości, którą uzyskuje się z produktów roślinnych i zwierzęcych, wytwarzanych w systemie gospodarstwa ekologicznego. Jest znacznie zdrowsza i dostarcza o wiele więcej substancji odżywczych, aniżeli żywność produkowana w konwencjonalny sposób.

Żywność ekologiczna może zawierać dodatki uwzględnione w ustawie Rozporządzenia Komisji (WE) nr. 889/200. Komisja modyfikuje listę na bieżąco. Jest ona zdecydowanie krótsza niż w przypadku produkcji żywności z przetwórstwa konwencjonalnego. Na pewno nie znajdą się na niej żadne syntetyczne dodatki, barwniki, nawet identyczne z naturalnymi ani utrwalacze.

Warto również dodać, że żywność ekologiczną można poddawać jedynie minimalnej obróbce termicznej. Dopuszczalna temperatura to 50⁰ C, a dopuszczalny czas pasteryzacji to 15 minut. Dopuszczalne jest też jej mrożenie i przechowywanie w temperaturze nie niższej niż -20⁰ C, maksymalnie przez 4 miesiące. Niedozwolone jest utrwalanie żywości ekologicznej poprzez wprowadzanie modyfikacji genetycznych, sterylizację, promieniowanie czy naświetlanie produktów – dodaje nasz ekspert Centrum Prawa Żywnościowego, udzielającego pomocy prawnej w dziedzinie prawa żywnościowego.

Zasady wytwarzania żywności ekologicznej

Zasady wytwarzania żywności ekologicznej określa Rozporządzenie Rady (EWG) 2092/91 z dnia 24 czerwca 1991 r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych. Zgodnie z rozporządzeniem, produkcja żywności ekologicznych odbywa się w gospodarstwa ekologicznych, które:

• stosują wyłącznie naturalne nawozy, np. obornik, kompost i nawozy zielone,
• nie używają nawozów syntetycznych ani związków chemicznych, których celem jest optymalizacja płodów,
• nie używają chemicznych środków ochrony roślin. Zastępuję je naturalnymi metodami zwalczania chwastów,
• dobierają odmiany roślin i terminy wysiewów, które chronią przed nadmiernym zachwaszczeniem pola, atakiem szkodników oraz porażeniem roślin przez choroby,
• w żywieniu zwierząt nie stosują substancji czynnych, takich jak antybiotyki czy hormony,
• hodują zwierzęta w systemie ściółkowym, co pozwala uzyskać obornik, będący naturalnym nawozem.

Certyfikowanie żywności ekologicznej

Ważnym etapem produkcji żywności ekologicznej od strony prawnej jest również jej certyfikowanie przez upoważnioną jednostkę na okres 12 miesięcy. Konsument musi otrzymać jasną i jednoznaczną informację, że dany produkt został wyprodukowany zgodnie z przepisami obowiązującymi w gospodarstwach ekologicznych i jest wolny od zanieczyszczeń oraz modyfikacji genetycznych.

Certyfikacja żywności ekologicznej obejmuje umieszczenie:

• europejskiego symbolu produktu ekologicznego, tzn. listka z białymi gwiazdkami na zielonym polu,
• numeru certyfikatu, wydanego przez jednostkę certyfikującą,
• nazwy i logo jednostki certyfikującej,
• adres producenta żywności ekologicznej.

Jednostka certyfikująca jest uprawniona do przeprowadzania kontroli, wydawania, a także do cofania certyfikatów zgodności w razie wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości w produkcji żywności.