Wymagania formalne dotyczące aktów notarialnych

Do licznej grupy czynności wykonywanych przez notariuszy zalicza się między innymi sporządzanie aktów notarialnych. Są to dokumenty urzędowe, które mają służyć potwierdzeniu dokonania określonej czynności prawnej. By jednak miały moc sprawczą, powinna cechować je pełna zgodność z wymaganiami podyktowanymi przez ustawodawcę, które zostały zawarte w odpowiedniej ustawie.

Akt notarialny – kiedy jest spisywany, kiedy jest ważny i kto go sporządza?

Akty notarialne to dokumenty, których przygotowanie jest niezbędne w licznych sytuacjach. Warto przy tym dodać, że spisanie aktu notarialnego może wynikać z przepisów prawa, ale nie tylko. Niekiedy dokument ten powstaje na skutek woli stron. Sporządzenie aktu notarialnego jest konieczne na przykład wtedy, kiedy następuje przeniesienie prawa własności lokalu, na przykład mieszkalnego.

Znaczenie aktu notarialnego jest ogromne: jest to dokument urzędowy. Kiedy jednak taki akt nie jest zgodny z wymaganiami formalnymi podyktowanymi przez ustawodawcę, nie ma on żadnej mocy sprawczej. Jeśli na przykład podczas przenoszenia własności lokalu mieszkalnego w spisywanym akcie notarialnym znajdą się istotne błędy, dokument zostanie uznany za nieważny, czego wynikiem będzie nieprzeniesienie prawa własności do nieruchomości.

Akt notarialny może zostać spisany przez przedstawiciela kancelarii notarialnej, czyli notariusza lub przez polskiego konsula – pod warunkiem uzyskania od Ministra Sprawiedliwości pisemnego upoważniania wydanego na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych. Niezależnie jednak od tego, kto zajmuje się sporządzeniem tego dokumentu, wymogi formalne, które powinien spełnić, są każdorazowo takie same. Zasady spisywania aktów notarialnych zostały opisane w Ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie.

Struktura aktu notarialnego zgodnie z Prawem o notariacie

W artykule 92. wyżej wymienionej ustawy szczegółowo opisano, jaka powinna być struktura aktu notarialnego. Zgodnie z nim taki akt powinien zawierać między innymi dzień, miesiąc i rok, a także miejsce jego sporządzenia. W dokumencie tym powinny znaleźć się też podstawowe dane wszystkich osób biorących udział w akcie oraz osób obecnych przy sporządzaniu aktu wraz z ich podpisami. Niezbędne jest też podanie danych notariusza lub innej osoby uprawnionej do sporządzania aktu – z uwzględnieniem podpisu. Równie istotne jest stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany. To tylko wybrane z wymagań formalnych wobec aktu notarialnego. O reszcie z nich można przeczytać w art. 92. Ustawy Prawo o notariacie.