Alimenty. Kiedy i komu przysługują?

W polskim prawie rodzinnym funkcjonuje termin obowiązku alimentacyjnego, który oznacza obowiązek dostarczania środków na utrzymanie innej osobie. Alimenty służą zabezpieczeniu bytu osób uprawnionych do otrzymywania takich świadczeń, a w przypadku dzieci i młodzieży, również zabezpieczeniu środków na ich wychowanie. Zastanówmy się komu i w jakich sytuacjach przysługują alimenty.

O tym, kto, komu i kiedy powinien płacić alimenty stanowi kodeks rodzinny i opiekuńczy, przy czym obowiązek alimentacyjny spoczywa głównie na członkach najbliższej rodziny. Świadczenia tego typu przysługują wyłącznie osobom potrzebującym pomocy materialnej, czyli niebędącym w stanie samodzielnie zdobyć środków na swoje utrzymanie. Dlatego najczęściej alimenty płacą rodzice na dzieci.

Alimenty na dziecko – kiedy rodzic musi płacić?

W pełnych rodzinach, gdzie dzieci są wychowywane i utrzymywane wspólnie przez dwoje rodziców, nie zachodzi potrzeba płacenia alimentów. Dopiero w sytuacji rozwodu bądź separacji, jeśli dzieci zostają przy jednym z rodziców, drugi rodzic powinien partycypować w kosztach utrzymania i wychowania potomstwa właśnie przez świadczenia alimentacyjne.

Co ważne, obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie wygasa w momencie uzyskania przez nie pełnoletniości – zauważa nasz rozmówca z Kancelarii Adwokackiej Grzegorza Buby w Lubinie. Nie jest też związany ze stopniem wykształcenia. Do momentu ukończenia przez dziecko 18. roku życia osoba zobowiązana wypłaca alimenty do ręki drugiemu z rodziców, natomiast później bezpośrednio dziecku. W przypadku dzieci niepełnosprawnych alimenty wypłacane są dożywotnio.

Alimenty na osobę w niedostatku

O przyznanie alimentów mogą ubiegać się osoby w niedostatku, a więc znajdujące się w momencie życia, w którym nie mają możliwości zapewnienia sobie we własnym zakresie podstawowych środków do życia. W takiej sytuacji osoba potrzebująca w pierwszej kolejności może zażądać alimentów od swoich dzieci, wnuków i dalszych zstępnych. Jeśli brak jest takich osób, może ubiegać się o świadczenia alimentacyjne od rodziców, dziadków i dalszych wstępnych. Ostatnią grupę, od której można żądać alimentów, tworzy rodzeństwo.

Z bardzo ciekawą sytuacją mamy do czynienia w przypadku rozwodu. Okazuje się, że o alimenty może ubiegać się również były małżonek – jeśli znajduje się w niedostatku. Świadczenia mogą zostać mu przyznane wyłącznie pod warunkiem, że nie został uznany za wyłącznie winnego rozwodu.

Ponadto alimenty wysokości kosztów trzymiesięcznego utrzymania przysługują też matce pozamałżeńskiego dziecka w okresie porodu i to bez względu na to, czy znajduje się ona w niedostatku. Wypłaca je oczywiście ojciec dziecka.