Pomoc notariusza przy sprawach spadkowych

Notariusz to specjalista, który wykonuje czynności służbowe mające charakter urzędowy. Jego praca musi być na tyle efektywna, by zapobiegała ewentualnym sporom sądowym przy postępowaniu spadkowym. Jakie działania wymagają udziału notariusza i co należy do jego obowiązków? Czy dziedziczenie rzeczywiście należy do skomplikowanych przedsięwzięć? Oto co warto wiedzieć.

Czynności notarialne a postępowanie spadkowe

Notariusz zajmuje się między innymi:

• sporządzeniem testamentów,

• podejmowaniem działań związanych z europejskim poświadczeniem spadkowym,

• sporządzeniem poświadczeń dziedziczenia.

W momencie śmierci spadkodawcy warto odpowiednio wcześnie zająć się sprawami związanymi z dziedziczeniem. Warto jednak podkreślić, że w wyniku różnych uwarunkowań legislacyjnych takie sprawy mogą być dość skomplikowane. Kluczem do szybkiego i efektywnego przeprowadzenia postępowania jest wybór doświadczonego prawnika.   

Te wymienione wyżej podstawowe czynności notarialne przeprowadzane są przez notariusza w imieniu polskiego prawa. Nie można więc traktować ich jak usługi (inaczej jest w przypadku korzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego).

Sporządzenie testamentu u notariusza – krok po kroku

Wymogi związane ze sporządzeniem testamentu reguluje ustawa Prawo o notariacie. Wiążący prawnie dokument opisujący dziedziczenie majątku musi być sporządzony przez notariusza, odczytany spadkodawcy, a następnie podpisany w obecności notariusza. W przypadku, gdy spadkodawca ma trudności z podpisaniem się, wówczas składa on pod testamentem tuszowy odcisk swojego palca.

Czy można modyfikować testament?

Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że zapisy testamentu można modyfikować lub nawet całkowicie je odwołać. Spadkodawca ma w każdej chwili możliwość wprowadzenia nowego zapisu. Wówczas konieczne będzie zniszczenie starej wersji lub usunięcie tego fragmentu tekstu, który uległ zmianie.

Kiedy pomoc notariusza będzie nieodzowna?

Rozporządzenie na wypadek śmierci można jedynie na podstawie ważnego testamentu. Wyraźnie wskazuje na to Artykuł 941 Kodeksu cywilnego. „O ile w testamencie spadkodawca ujął cały spadek, to taki dokument ma zawsze pierwszeństwo przed innymi ustawowymi zasadami dziedziczenia” – wyjaśnia ekspert z kancelarii notarialnej ze Szczecina. 

Jeśli natomiast spadkodawca nie powołał spadkobiercy lub gdy testament uznano za nieważny, zastosowanie ma wspomniana ustawa. W pierwszej kolejności majątek przypada małżonkowi i dzieciom zmarłego. Osoby te otrzymują spadek w równych częściach, chyba że dzieci jest więcej niż troje.

Ustawowo dziedziczyć mogą spokrewnieni w linii prostej, czyli zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki) oraz wstępni, czyli przodkowie (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie).

Komplikacje pojawiają się na przykład wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu i nie ma zstępnych. Generalnie więc w razie powstania jakichkolwiek wątpliwości najlepiej udać się po pomoc do notariusza, który zabezpieczy interesy stron i będzie służyć fachowym wsparciem przy postępowaniu spadkowym.