Najczęstsze przyczyny sporów spadkowych

Prawo spadkowe to wyjątkowo "wrażliwa" dziedzina, w której niejednokrotnie mamy do czynienia z kwestiami spornymi i konfliktami pomiędzy osobami uczestniczącymi w procesie dziedziczenia. Niezależnie od tego, czy dana sytuacja dotyczy dziedziczenia na podstawie testamentu czy ustawowego, niekiedy przydaje się pomoc doświadczonego prawnika. Kiedy szczególnie warto z niej skorzystać?

Podważenie testamentu

Chociaż testament wydaje się najpewniejszą formą zabezpieczenia woli zmarłego – i w większości przypadków tak właśnie jest, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z zachowaniem formy aktu notarialnego – istnieją szczególne okoliczności rodzące wątpliwości co do prawidłowości sporządzenia testamentu i jego skuteczności. Zdarza się, że po otwarciu spadku treść testamentu budzi rozczarowanie czy zdziwienie wśród osób zainteresowanych prawami do majątku zmarłej osoby. Niekiedy dochodzi do sporu dotyczącego podziału spadku. Aby jednak możliwe było podważenie testamentu, trzeba udowodnić, że jest on nieważny. Zapisy testamentu mogą nie być zobowiązujące, jeśli okaże się, że osoba go sporządzająca nie była świadoma swojego działania czy też treści dokumentu bądź też była np. szantażowana. Przesłanką do obalenia testamentu może być np. choroba psychiczna lub upośledzenie testatora powodujące zaburzenia świadomości. Podważony może zostać także testament sporządzony pod wpływem błędu, groźby czy przymusu. Dlatego też jak wspomniano na wstępie, najpewniejszą formą zabezpieczenia testamentu jest zachowanie formy aktu notarialnego, gdzie to notariusz upewnia się co do świadomości, dobrowolności i zdolności do czynności prawnych testatora oraz czuwa nad poprawnością dokumentu i pilnuje, aby był on wolny od wad formalnych.

Niegodność dziedziczenia

Może się okazać, że nawet w przypadku prawidłowo sporządzonego testamentu, ale też w procesie dziedziczenia ustawowego, spadkobierca będzie niegodny dziedziczenia. Co to oznacza?

Osoba niegodna dziedziczenia to taka, która złamała prawo w procesie sporządzania testamentu, czyli np. zmusiła testatora do spisania woli, podrobiła jego podpis, ukryła lub zniszczyła dokument.

- Odpowiada pracownik Kancelarii Radców Prawnych Mamczarek i Migdalska z Warszawy. -

- Niegodność dziedziczenia stwierdza się również w sytuacji, gdy spadkobierca dopuścił się popełnienia ciężkiego przestępstwa względem spadkodawcy poprzez spowodowanie uszczerbku na zdrowiu lub doprowadzenie do jego śmierci.

Jeśli to właśnie domniemana niegodność dziedziczenia jest przyczyną sporu spadkowego, konieczne jest rozstrzygnięcie tej sytuacji w sądzie. W przypadku udowodnienia niegodności, taki spadkobierca zostaje pozbawiony prawa do dziedziczenia.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Ze względu na delikatny i często skomplikowany charakter sporów, do których dochodzi pomiędzy spadkobiercami, w tych sprawach przydaje się pomoc doświadczonego adwokata lub radcy prawnego, który będzie uczestniczył w postępowaniu dotyczącym stwierdzania nabycia i działu spadku. Pamiętajmy jednak, że sądowa batalia to ostateczność. Jeśli trudno jest osiągnąć porozumienie, warto w pierwszej kolejności skorzystać negocjacji oraz mediacji. Jednym z możliwych rozwiązań stosowanych w sporach dotyczących masy spadkowej jest też ubieganie się o zachowek. Prawo to przysługuje osobom pominiętym w testamencie, którym udział w spadku przysługiwałby w ramach dziedziczenia ustawowego.