Diagnostyka bólu i zapalenia krtani oraz badanie trzeciego migdałka

Kompleksowa, odpowiednia diagnostyka jest kluczem do sukcesu w walce z chorobami krtani oraz do podjęcia decyzji o ewentualnym usunięciu trzeciego migdałka u dzieci. Na szczęście współczesna medycyna dysponuje szerokim spektrum możliwych do wykonania badań, dzięki którym określenie przyczyny niepokojących objawów jest zarówno precyzyjne, jak i bezbolesne.

Jakie są pierwsze symptomy chorób krtani?

Krtań, znajdująca się pomiędzy gardłem a tchawicą, to bardzo ważny, a przy tym wyjątkowo skomplikowany narząd. To właśnie tu powstaje głos. Drugą istotną funkcją krtani jest ochrona dróg oddechowych przed zanieczyszczeniami w postaci ciał obcych.

Niestety, choroby krtani nie należą do rzadkości, chociaż ich objawy często bywają przez nas ignorowane. Tymczasem nieleczone schorzenia tego narządu mogą prowadzić do poważnych powikłań. Gdy więc pojawia się ból, chrypka, uczucie drapania w gardle, suchy kaszel lub trudności w mówieniu (a nawet bezgłos) nie można odkładać wizyty u lekarza.

Podstawowe metody diagnozowania chorób krtani

Choroby krtani, której łacińska nazwa brzmi larynx, diagnozuje się w gabinecie laryngologicznym. Podstawą do dalszej diagnostyki jest szczegółowy wywiad lekarski. Laryngolog z pewnością wypyta o dręczące nas objawy, a także o styl życia, wykonywany zawód (do chorób krtani predysponują w szczególności profesje, w których pracuje się głosem, jak nauczyciel, wokalista itp.), ilości spożywanego alkoholu, palenie papierosów czy przyjmowane preparaty bądź leki. Takie informacje mają kluczowe znaczenie w rozpoznawaniu choroby.

Ważnym badaniem w diagnostyce chorób krtani jest laryngoskopia – dzielimy ją na pośrednią i bezpośrednią. Ta pierwsza metoda polega na dokładnych oględzinach krtani za pomocą lusterka krtaniowego i latarki. Pacjent stoi lub siedzi i wyciąga język ku przodowi. Opierając ogrzane lusterko o podniebienie pacjenta, lekarz może skontrolować wzrokiem stan krtani i dostrzec zmiany chorobowe.

Laryngoskopię bezpośrednią przeprowadza się natomiast na sali operacyjnej w znieczuleniu ogólnym. W ramach tego zabiegu lekarz wprowadza przez nos lub jamę ustną pacjenta giętki endoskop, czyli wziernik stosowany do oglądania narządów wewnętrznych. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie dokładnego obrazu i postawienie diagnozy. Czasem używa się do tego celu sztywnego laryngoskopu – wówczas pacjent musi odgiąć głowę do tyłu, a instrument wkłada się przez jamę ustną, uciskając język do jej dna.

Fiberoskopia i endoskopia krtani

Badanie endoskopowe krtani i gardła dolnego wykonuje się fiberoskopem – giętkim przewodem, na którego końcu umieszczona jest kamera – stąd określa się je również mianem fiberoskopii lub videofiberoskopii. Do jego zalet należy to, że jest bezbolesne (w przypadku bardziej wrażliwych pacjentów stosuje się środek znieczulający w sprayu), wykonuje się je szybko (trwa zaledwie kilka minut) oraz umożliwia natychmiastową ocenę stanu narządu i możliwość wykrycia stanów zapalnych bądź nowotworów krtani. Jest to bardzo nowoczesna i niezwykle wygodna metoda diagnostyczna, pozwalająca w sposób komfortowy dla pacjenta dotrzeć do miejsc trudno dostępnych i przenieść ich obraz na ekran monitora.

Fiberoskopię przeprowadza się na fotelu laryngoskopowym i nie wymaga ona specjalnego przygotowania – zaleca się jedynie powstrzymanie od jedzenia i picia na trzy godziny przed badaniem. Ponadto właściwie jedynym przeciwwskazaniem jest infekcja górnych dróg oddechowych, ponieważ katar i kaszel utrudniają cały proces. Elastyczny światłowód z kamerą wprowadza się przez nos do jamy gardła, krtani i tchawicy.

Dzięki swoim niewątpliwym zaletom fiberoskopia z powodzeniem zastępuje tradycyjną endoskopię wykonywaną sztywną sondą z kamerą. Jedyną przewagą tej drugiej metody jest nieco lepsza jakość obrazu, co pozwala na dokładniejszą ocenę zmian patologicznych i zastosowanie odpowiedniego leczenia. Endoskop wprowadza się przez jamę ustną, co może wywoływać odruch wymiotny. By temu zapobiec, miejscowo stosuje się lidokainę w sprayu. Badanie jest w zasadzie bezbolesne i nie wymaga znieczulenia. Zarówno fiberoskopia jak i tradycyjna endoskopia są bezpieczne dla kobiet w ciąży i dzieci.

Badanie trzeciego migdałka

Trzeci migdał rozwija się po urodzeniu, by w wieku nastoletnim całkowicie zaniknąć. W międzyczasie może jednak stać się przyczyną problemów, bowiem jego nadmierny rozrost powoduje szereg nieprzyjemnych skutków, utrudniając oddychanie przez nos i upośledzając słuch. Dlatego przy podejrzeniu przerostu migdałka niezbędna jest prawidłowa diagnostyka, umożliwiająca podjęcie decyzji o sposobie jego leczenia tudzież ewentualnym usunięciu (adenotomii).

Adenoid, zwany migdałkiem gardłowym, jest niedużą grudką zbudowaną z tkanki chłonnej i znajduje się na tylnej ścianie gardła, za podniebieniem miękkim, osiągając maksymalne rozmiary między 3 a 7 rokiem życia dziecka. Nie można go zobaczyć bez użycia specjalistycznego sprzętu – tłumaczy specjalista z Gabinetu laryngologicznego i audiologiczno-foniatrycznego w Radzyniu Podlaskim.

Kiedyś badanie trzeciego migdałka wymagało użycia aparatu rentgenowskiego i zrobienia zdjęcia RTG nosogardła, co jednak narażało dzieci na dawkę szkodliwego promieniowania. Obecnie do diagnostyki adenoidów z powodzeniem wykorzystuje się fiberoskop, który umożliwia dokładne, szybkie i bezbolesne obejrzenie i ocenę górnych dróg oddechowych. Dziecko sadza się na fotelu lub na kolanach opiekuna i wprowadza giętki przewód z kamerką przez nos lub usta. Błonę śluzową można miejscowo znieczulić lidokainą w sprayu, by zwiększyć komfort małego pacjenta. Obraz z fiberoskopu przenosi się na monitor, a wykonane zdjęcia i filmy łatwo zapisać.

Dużym plusem tego badania jest to, że nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać – wystarczy nie jeść i nie pić na około 2–3 godziny przed nim. Diagnozowane dziecko nie może mieć kataru ani kaszlu, najlepiej przyprowadzić je na badanie dwa tygodnie po przebytej infekcji.