Czy konstytucja kwietniowa nadal obowiązuje?

Ustawa zasadnicza, która weszła w życie 24 kwietnia 1935 roku - nazywana Konstytucją kwietniową wzbudziła niemałe zamieszanie na kartach historii. Została ona ustanowiona przez obóz Józefa Piłsudskiego - który sprawował wówczas władzę. Ustawa została wprowadzona z naruszeniem prawa i wprowadzała w kraju autorytarny model rządów. Uznawana jest jednak za jedną z najdłużej obowiązujących ustaw zasadniczych – obowiązywała aż do 1990 roku.

Nowe zasady, które wprowadzała Konstytucja kwietniowa?

Nowe zasady, jakie weszły w życie wraz z opublikowaniem Dziennika Ustaw RP z dnia 24 kwietnia 1935 roku, wywołały spore zamieszanie, nie tylko w tamtych czasach, ale także w przyszłości. Wprowadzenie nowej konstytucji sprawiało, że głowie państwa przyznano znacznie większe uprawnienia.

Specjalista z Partii II Rzeczpospolita Polska zauważa: Prezydentowi w oparciu o nową konstytucję podlegał cały rząd, Sejm, Senat, ale również siły zbrojne, sądownictwo. Można było uznać to za całkowite kontrolowanie państwa. Dodatkowo prezydent zyskiwał możliwość wyboru swojego następcy. Mógł również powoływać oraz odwoływać premiera, I prezesa Sądu Najwyższego, prezesa NIK, Naczelnego Wodza czy Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

Wzmocnienie, czy osłabienie kraju?

Nowa konstytucja zwiększała w zdecydowanym stopniu uprawnienia i możliwości prezydenta, a jednocześnie osłabiała władzę Sejmu. Zmniejszono również ilość zasiadających w nim posłów do 208 osób. 

• Konstytucja kwietniowa ograniczała możliwości poszczególnych partii, które nie mogły już samodzielnie wskazywać swoich kandydatów na posłów oraz senatorów. 
• Senat po wprowadzeniu zmian miał liczyć 96 senatorów. Jedną trzecią składu zasiadającego w senacie miał powoływać sam prezydent. Pozostała część miała być wybierana na podstawie dwustopniowych wyborów. 
• Sama pozycja Senatu względem Sejmu została umocniona – do zakwestionowania oraz odrzucenia senackich poprawek, po wprowadzeniu konstytucji kwietniowej potrzeba było już 3/5 głosów uzyskanych w Sejmie. 

Kontrowersje wokół Konstytucji kwietniowej

Opozycja od samego początku domagała się uchylenia Konstytucji kwietniowej z dnia 23 kwietnia 1935 roku. Uznawana ona była, jako niedemokratyczna oraz bezprawnie narzucona społeczeństwu polskiemu. Jednak znajdujący się w niej zapis – dotyczący możliwości wyznaczenia następcy przez obecnego prezydenta (w sytuacji wojny), pozwolił na zachowanie ciągłości państwa polskiego. Z przywileju tego skorzystał Ignacy Mościcki, gdzie podczas wybuchu II Wojny Światowej na swojego następcę wyznaczył Władysława Raczkiewicza. 

Do tej pory można znaleźć zwolenników Konstytucji kwietniowej. Wśród nich znajduje się między innymi Partia II Rzeczpospolita Polska, na czele z hrabią Janem Zbigniewem Potockim, który mianuje się prawowitym prezydentem Polski. Według przepisów prawnych ustalenia te nie ma to jednak żadnych podstaw, według których mogłoby być uznane za  właściwe.