Rodzaje badań patentowych i ich charakter

Badania patentowe umożliwiają określenie, czy projekt, który chcemy zrealizować jest na tyle innowacyjny, że dotychczas nie został ochroniony prawem. To znaczne ułatwienie dla przedsiębiorców i osób fizycznych, a także możliwość uniknięcia kosztów związanych z wdrażaniem rozwiązania, które może być już chronione patentem. Jakie rodzaje badań patentowych możemy wyróżnić?

Może się zdarzyć, że rozwiązanie, który chcemy wcielić w życie jest chronione prawem wyłącznym – co znaczy, że jego powielenie i korzystanie z niego będzie niezgodne z prawem. Zanim więc zaczniemy realizować własny projekt warto przeprowadzić badania patentowe. Zwłaszcza, jeśli dotyczy to rozwiązań (produktów, technologii) i znaków towarowych (logo, marki).

Na czym polega badanie patentowe?

W znacznym uproszczeniu: na sprawdzeniu, czy innowacyjne rozwiązanie jest rzeczywiście nowością na rynku i nikt wcześniej nie wpadł na to samo. Wykwalifikowany rzecznik patentowy lub specjaliści ds. badań patentowych prowadzą rozległe poszukiwania, głównie w literaturze patentowej oraz niepatentowej. W zależności od ustaleń możliwe jest również rozszerzenie poszukiwań, na przykład w zasobach internetu lub publikacjach naukowych.

Wszystko po to, aby znaleźć rozwiązania takie same lub podobne, które ktoś zgłosił do ochrony w innych krajach lub już opatentował – mówi specjalista z Kancelarii Prawno-Patentowej Bellepat z Przemyśla – Dzięki temu możliwe jest podjęcie decyzji biznesowych bez przeszkód prawnych. Dodatkowo dzięki wynikom badań możliwa jest ocena trendów rynkowych, monitorowanie działań konkurencji, a także poszukiwanie niszy, w którą można wpasować projekt, tym samym zwiększając jego szansę na komercjalizację. Obiektywna i niezależna ocena zespołu patentowego może również zwiększać szanse na uzyskanie wsparcia finansowego lub uwiarygodnić działania firmy w oczach potencjalnego inwestora – dodaje specjalista.

Badanie zdolności patentowej – czy i jak możesz chronić swój projekt?

Badania zdolności patentowej służą stwierdzeniu, czy gotowe rozwiązanie spełnia warunki ustawowe do uzyskania ochrony, tzn. czy jest nowe, nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki i nadaje się do przemysłowego zastosowania (w powtarzalny sposób). Często oszacowuje się również szanse na uzyskanie ochrony – czyli na ile jest to rozwiązanie innowacyjne. W opinii rzecznika patentowego znajduje się wówczas odpowiedź na pytanie, czy dane rozwiązanie może być chronione patentem lub innym prawem własności intelektualnej. Możliwe jest również przedstawienie sugestii co do zmiany strategii, aby uzyskanie praw było możliwe. Jest to badanie przeprowadzane zazwyczaj na etapie, kiedy posiadamy już dokumentację techniczną, opisy, a nawet prototyp.

Badanie stanu techniki – sprawdź, czy możesz bezpiecznie rozwijać swój projekt

Badania stanu techniki przeprowadza się najpóźniej w fazie projektowej, a wyniki służą do modyfikacji własnego projektu lub ukierunkowania prac badawczo rozwojowych. Jest to badanie najbardziej ogólne i przedstawia otoczenie patentowe danej technologii lub branży. Wyniki przedstawiane są w formie graficznej lub listy określającej podobne lub takie same rozwiązania, które zostały zgłoszone lub już opatentowane. Tym samym możliwe jest dalsze wdrożenie rozwiązania po wprowadzeniu niezbędnych zmian, nienaruszających czyichś praw lub zaprzestanie badań (jeśli pomysł jest zbyt podobny do już wdrożonego i nasz w znacznym stopniu mógłby go naruszać). Mamy wówczas możliwość podjęcia decyzji, czy rozwój projektu będzie opłacalny. Badanie umożliwia również poznanie kierunków badawczych konkurencji, a także określenie, czy dany pomysł ma szansę na większą realizację – jeśli nikt nie wpadł na to wcześniej możliwe, że znajdziemy swoją niszę, w której nasz projekt będzie miał szansę na znaczny rozwój.

Badanie czystości patentowej – ocena, czy rozwiązanie nie narusza czyichś praw

Opracowane rozwiązanie można zbadać pod kątem czystości patentowej. Badanie przeprowadza się w fazie projektowej, czyli przed uzyskaniem gotowego rozwiązania tak, aby rozwiązanie to nie naruszało cudzych praw wyłącznych wynikających np. z patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy czy też prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Są to najbardziej odpowiedzialne badania patentowe. Podobnie jak w przypadku innego rodzaju badań otrzymujemy listę, która zawiera takie same lub podobne rozwiązania. Wraz z nią rzecznik patentowy przedstawia opinię, czy bezpieczne będzie wdrożenie pomysłu na rynek – oczywiście nie naruszając przepisów. Różnica polega na tym, że przeszukiwane są wyłącznie bazy patentowe oraz prawa pozostające w mocy lub rozpatrywane zgłoszenia. Jeśli rozwiązanie będzie kolidowało z już istniejącymi podejmuje się decyzję o wprowadzeniu towaru na rynek, ewentualnie działań, które umożliwią zmianę własnego projektu na tyle, by nie naruszało czyichś praw lub też pozyskanie licencji na cudze, chronione rozwiązanie. Warto pamiętać, że naruszenie czyjegoś patentu może grozić poważnymi konsekwencjami – dlatego z pomocy doświadczonego rzecznika patentowego najlepiej skorzystać jeszcze przed rozpoczęciem realizacji...