Kiedy można orzec nieważność małżeństwa?

Wciąż wiele osób myli unieważnienie małżeństwa z rozwodem cywilnym, które są dwoma różnymi zdarzeniami prawnymi. W przypadku tego pierwszego uznaje się, że związek małżeński tak naprawdę nigdy nie zaistniał i uznaje się jego nieważność. Jeżeli chodzi o rozwód, to najczęstszym powodem jest tu konflikt wśród małżonków, ustanie wspólnoty małżeńskiej, a co za tym idzie – podjęcie decyzji o rozstaniu. W jakich sytuacjach można orzec nieważność małżeństwa?

Powody uznania nieważności małżeństwa

Powody, które wskazują na możliwość unieważnienia małżeństwa, dzielą się zasadniczo na dwie grupy. Należą do nich: przeszkody zrywające i wady zgody małżeńskiej. W poczet przeszkód zrywających można zaliczyć choćby: młodociany wiek, w którym zawarło się małżeństwo. Dla kobiety będzie to 14 lat i mniej, dla mężczyzny – 16 i mniej. Nie rzadziej są to także: impotencja, uprowadzenie jednej ze stron w celu poślubienia, święcenia, śluby zakonne, religijne różnice (np. gdy jedna z osób nie była ochrzczona), istniejący już węzeł małżeński. Oprócz tego mogą to być również:

• przeszkoda przyzwoitości publicznej,
• powinowactwo w linii prostej,
• przeszkoda występku (np. zabójstwo małżonka),
• zaistnienie pokrewieństwa prawnego (na skutek adopcji).

Druga grupa powodów unieważnienia małżeństwa dotyczy wady zgody małżeńskiej, czyli sytuacji, w których jedna ze stron nie była świadoma zawarcia związku małżeńskiego, ponieważ nie zezwalał na to jej stan umysłu lub została umyślnie wprowadzona w błąd zarówno przed, jak i po zawarciu małżeństwa. Ponadto do powodów tego typu zaliczamy także inne kwestie, takie jak np.:

• brak wiedzy dotyczącej praw i obowiązków małżeńskich,
• uzależnienia,
• dewiacje,
• choroby psychiczne, które wpływają na niemożność wypełniania praw i obowiązków małżeńskich,
• zawarcie związku małżeńskiego pod groźbą lub przymusem.

Jak przebiega proces unieważnienia małżeństwa?

Proces o uznanie nieważności małżeństwa rozpoczyna się w momencie, w którym jedna ze stron składa skargę powodową. Skargę musi najpierw przyjąć i zatwierdzić kompetentny trybunał kościelny. Kiedy już do tego dojdzie, wystosowany zostaje odpowiedni dekret, w którym ustala się przedmiot sporu. Po dopełnieniu formalności następuje czas przesłuchań obu stron oraz świadków w sprawie. Kolejnymi krokami są:

• zasięgnięcie opinii od biegłych,
• publikacja akt sprawy,
• uwagi przedwyrokowe obrońcy węzła,
• końcowe mowy obrończe,
• wyrokowanie i werdykt.

Nie zawsze ma się niestety pewność, czy dana sytuacja kwalifikuje się do rozpoczęcia procesu unieważnienia małżeństwa. Co wtedy?

Jak tłumaczy przedstawiciel Kancelarii Kanonicznej:

Szczegółowej analizy dotyczącej zaistnienia którejś z grup powodów unieważnienia małżeństwa można dokonać, kontaktując się ze sprawdzoną kancelarią prawną.

Dlatego, zanim złoży się skargę powodową w sądzie kościelnym, warto wcześniej zasięgnąć opinii specjalisty. Pomoc i wsparcie ekspertów sprawi, że unieważnienie małżeństwa, które wydaje się skomplikowanym procesem, może okazać się naprawdę łatwe i szybkie.