Jak ubiegać się o prawo do zachowku

Prawo do zachowku posiada osoba pominięta w testamencie przez członka najbliższej rodziny. Jeśli go nie otrzyma, może wnieść odpowiedni pozew do sądu. Podpowiadamy w jaki sposób ubiegać się o zachowek.

Czym jest zachowek

Zachowek to określony kwotowo ułamek wartości udziału spadkowego, który mógłby przypaść spadkobiercy ustawowemu w przypadku dziedziczenia ustawowego. Przysługuje on najbliższym krewnym spadkodawcy wtedy, gdy nie zostali oni uwzględnieni w testamencie.

Instytucja zachowku chroni interesy osób najbliższych spadkodawcy przed niekorzystnymi rozporządzeniami majątkiem, których spadkobierca dokonał w testamencie lub w formie darowizn poczynionych jeszcze za jego życia – tłumaczy ekspert reprezentujący Kancelarię Prawniczą „Barylski T., Olszewski A., Brzozowski A.”.

Osoby uprawnione do zachowku nie mogą rościć sobie wydania rzeczy zaliczanych do spadku, ani przeniesienia własności składników majątkowych wchodzących w jego skład. Mogą natomiast domagać się zapłaty określonej kwoty pieniężnej, która stanowi ułamek wartości udziału spadkowego  jaki przysługiwałby im przy dziedziczeniu ustawowym.

Jak się ubiegać

Aby otrzymać zachowek, należy do sądu znajdującego się w ostatnim miejscu zamieszkania spadkodawcy wnieść pozew o zachowek. W przypadku, w którym ustalenie miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce jest niemożliwe, pozew należy wnieść do sądu miejsca, w którym znajduje się majątek lub jego część. Pozew do sądu wnieść mogą zstępni, małżonek i rodzice spadkodawcy, którzy nie otrzymali należnego im zachowku w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, w postaci powołania do spadku lub w postaci zapisu. Wnieść należy o zasądzenie na rzecz powoda danej kwoty tytułem należnego zachowku z odsetkami ustawowymi licząc od dnia, w którym wyrok uprawomocni się, aż do dnia zapłaty. Wartość zachowku bywa trudna do oszacowania, dlatego należy wcześniej ustalić wartość majątku spadkowego, z uwzględnieniem darowizn poczynionych przez spadkodawcę na rzecz spadkobierców oraz osób uprawnionych do zachowku. Wartość ta nie może przekraczać, co do zasady, połowy wartości udziału spadkowego, jaki uprawnionemu do zachowku przypadłby w razie dziedziczenia ustawowego, a jeżeli dochodzącym zachowku jest małoletni lub osoba trwale niezdolna do pracy – 2/3 wartości udziału spadkowego. Kiedy wartość spadku jest już znana, należy ustalić udział spadkowy, jaki przypadałby osobie pominiętej w przypadku dziedziczenia ustawowego.