Działanie i zastosowanie zaworów zwrotnych

Zawory zwrotne, chociaż nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, to mechanizm, który w istotny ułatwia codzienne życie każdego z nas. Stanowią bowiem kluczowy element między innymi instalacji wodociągowych oraz systemów centralnego ogrzewania. To właśnie zawory zwrotne, regulując prawidłowy przepływ wody, zapewniają prawidłowe funkcjonowanie tego rodzaju układów. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?

Zawory zwrotne służą temu, aby woda (lub inny płyn, w zależności od tego, gdzie są one wykorzystane) przepływała wyłącznie w jednym kierunku. Jest to możliwe dzięki temu, że samoczynnie otwierają się, gdy zostanie przekroczony pewien próg różnicy ciśnień po obydwu stronach zaworu. Dzięki tzw. ciśnieniu otwarcia tworzy się siła pokonująca opór elementu, który ten zawór zamyka.

Działanie zaworów

Elementem tym najczęściej jest unoszący się „grzybek”, może też to jednak być opadająca klapka, płytka, kula albo membrana. Ciśnienie otwarcia zależy między innymi od ciężaru tego elementu. Inne czynniki mające wpływ na jego wartość to wielkość i odpowiednie umiejscowienie zaworu w instalacji, a także naprężenie sprężyny, jeżeli do czynienia mamy z tzw. zaworem zwrotnym z obciążeniem, zamykanym właśnie dzięki specjalnej sprężynie lub grawitacji. Zawory bez obciążenia zamykają się w związku z przepływem oraz różnicą ciśnień. Zamykanie się zaworu, gdy przekroczona zostanie określona wartość przepływu wstecznego, jest rzadziej spotykanym rozwiązaniem.

Właściwie dobrane parametry

Aby zawór zwrotny spełniał swoje zadanie, trzeba odpowiednio dobrać go do średnicy rurociągu, na którym ma być zamocowany. Jego wielkość należy bowiem dostosować do ciśnienia przepływu, który ma zostać przepuszczony lub zablokowany. W przypadku zaworu przewymiarowanego na przykład zbyt niska prędkość płynącej wody nie będzie w stanie go zamknąć. Niewłaściwe umiejscowienie czy oszacowanie rozmiarów zaworu skutkuje stukami i szumami w instalacji albo wręcz jej nieefektywnym działaniem.

Ochrona instalacji w razie awarii

Jak dowiadujemy się od eksperta z firmy Wropol Engineering, w systemach obiegu wody wymuszonego przez pompę, czyli np. tam, gdzie wodę tę podgrzewają kotły na paliwo stałe, zawory zwrotne zapobiegają przegrzewaniu kotła w momencie zaniku napięcia czy awarii pompy. Gdyby ich nie było, w systemie nastąpiłoby stosunkowo groźne zjawisko wstecznej cyrkulacji. Zawór zwrotny sprawia zaś, że system ten staje się systemem grawitacyjnym, w  którym strumień zawracającej wody omija pompę.