Czym są autoklawy laboratoryjne?

Laboratorium to przestrzeń, w której powinna panować czystość. Chodzi tu przede wszystkim o zanieczyszczanie niewidoczne gołym okiem, takie jak bakterie, grzyby, roztocza. Ich obecność może prowadzić do wielu niepożądanych sytuacji, między innymi do skażenia próbek laboratoryjnych i tym samym zniszczenia wyników długich prac badawczych. Istnieje kilka metod pozbywania się ich – jedną z nich jest zastosowanie tak zwanych autoklawów laboratoryjnych (Sterylizatorów parowych).

Czym jest autoklaw?

Autoklaw laboratoryjny to specjalistyczny sprzęt, wykorzystywany do sterylizacji parowej – a więc niszczenia wegetatywnych i przetrwalnikowych form mikroorganizmów – wszelkiego rodzaju akcesoriów i narzędzi, używanych w laboratoriach. Jak działa to urządzenie?

- Sterylizacja w autoklawach bazuje na wykorzystaniu pary wodnej pod bardzo wysokim ciśnieniem – wyjaśnia przedstawiciel firmy PHCbi, specjalizującej się w produkcji urządzeń laboratoryjnych – Ciśnienie jest bardzo istotnym parametrem pracy autoklawów, ponieważ pozwala ono uzyskać parę o wyższych temperaturach. Dzięki temu sterylizacja w autoklawie jest wyjątkowo skuteczne, pozwala pozbyć się zanieczyszczeń mikrobiologicznych wszelkiego rodzaju.

Jak zbudowany jest autoklaw?

Głównym elementem konstrukcji autoklawu jest metalowy zbiornik, w którym umieszcza się przedmioty poddawane sterylizacji. Zbiornik ten musi posiadać grube ścianki, które będą w stanie wytrzymać panujące w jego wnętrzu ciśnienie pary wodnej. Kolejnym istotnym elementem jest pokrywa. Wyposażona jest ona w solidne rygle i inne zabezpieczenia, które pozwalają hermetycznie zamknąć zbiornik – bez tego niemożliwe jest utrzymanie odpowiedniego ciśnienia gazu wewnątrz komory. W skład konstrukcji autoklawu wchodzi również zawór bezpieczeństwa, który otwiera się, jeśli ciśnienie wewnątrz zbiornika w wyniku awarii urządzenia przekroczy dopuszczalną wartość – brak takiego zabezpieczenia może skutkować rozsadzeniem autoklawu. Te trzy komponenty są kluczowe i niezbędne dla prawidłowego przebiegu sterylizacji – poza nimi autoklawy wyposażone są w:

• Manometr – czyli urządzenie do pomiaru wartości ciśnienia gazu
• Termistor – to bardzo czuły czujnik temperatury pary wodnej
• Systemy zabezpieczające, zapobiegające uruchomieniu urządzenia, jeśli pokrywa nie została prawidłowo zamknięta

oraz mikroprocesorowy kontroler, pozwalający z dużą dokładnością określić czas sterylizacji oraz warunki, w jakich zostanie przeprowadzona. Kontroler jest również odpowiedzialny za nadzór nad prawidłowym przebiegiem procesu. W przypadku przekroczenia temperatury lub wartości ciśnienia, przerywa on całą procedurę.

Jak przebiega sterylizacja w autoklawie?

Sterylizacja we współczesnych autoklawach laboratoryjnych jest bardzo prosta i wymagająca jedynie minimalnego zaangażowania. W pierwszej kolejności należy umieścić sterylizowane obiekty – narzędzia, akcesoria czy płyny (np. agar) – w specjalnych, przeznaczonych do tego pojemnikach czy koszach. Następnie na dno zbiornika wylewa się odpowiednią ilość wody (to bardzo ważne – autoklawy nie są podłączane do sieci wodnej, co z jednej strony umożliwia zastosowanie ich w każdym pomieszczeniu, z drugiej jednak wymaga uzupełniania wody do sterylizacji) i umieszcza sterylizowane  przedmioty. Po prawidłowym zamknięciu pokrywy zbiornika należy wybrać program urządzenia i ustawić parametry sterylizacji. Jeśli wszystko jest w porządku, autoklaw zaczyna swoją pracę – po jej zakończeniu można wyjąć sterylne przedmioty ze wnętrzna zbiornika.