Czym charakteryzuje się stal hartowana?

Stal, czyli stop żelaza z węglem, to uniwersalny materiał o szerokim zastosowaniu. Stal hartowana należy do grupy materiałów stalowych o określonych właściwościach fizycznych nadawanych za pomocą odpowiedniej metody obróbki. Na czym dokładnie polega proces hartowania i jakie właściwości nadaje stali oraz w jakich dziedzinach przemysłu wykorzystywana jest tak przygotowana stal hartowana?

Właściwości stali hartowanej

Hartowanie to proces nadawania stali określonych właściwości fizycznych na drodze obróbki termicznej, czyli wykorzystującej zmiany temperatury. Hartowanie stali polega na początkowym nagrzaniu materiału do danej temperatury i utrzymaniu jej w określonym czasie – może to być hartowanie objętościowe, gdzie nagrzewa się cały przedmiot włącznie z rdzeniem, lub też hartowanie powierzchniowe, czyli nagrzewanie wyłącznie wierzchniej warstwy materiału. Nagrzana stal zmienia swoją strukturę wewnętrzną na martenzytyczną lub bainityczną, a następnie zostaje schłodzona. Tu wyróżniamy kilka sposobów oziębiania stali, w tym metodę zwykłą polegającą na szybkim schłodzeniu w kąpieli hartowniczej, najczęściej w wodzie bądź w oleju, a także metodę stopniową oraz przerywaną, gdzie proces oziębiania zachodzi wolniej.

Podstawowym celem hartowania stali jest nadanie jej większej twardości. – Tłumaczy specjalista reprezentujący firmę Hax-Inox oferującą wyroby hutnicze. – Tak przygotowaną stal charakteryzuje wysoki stopień odporności na uszkodzenia, np. ścieranie, dzięki hartowaniu nadaje się jej także określone właściwości wytrzymałościowe oraz plastyczne. Hartowana stal może mieć różną powierzchnię, zwykle błyszczącą o szaroniebieskim odcieniu, ale także polerowaną na biało lub żółto. Stal hartowana może zostać też poddana obróbce skrawaniem, np. walcowaniu.

Zastosowanie stali hartowanej

Wyjątkowa twardość, odporność na ścieranie i wytrzymałość sprawia, że stal hartowana znajduje wiele zastosowań w szeroko pojętym przemyśle. Wykorzystuje się ją zwłaszcza w urządzeniach wykonujących cykliczną pracę. Stal tego rodzaju dostępna jest w różnych formach, głównie w postaci blach i taśm nawijanych na kręgi. Do przykładów zastosowania stali hartowanej zaliczamy m. in.:

• Noże oraz ostrza przemysłowe;
• Koła zębate;
• Elementy sprężynowe;
• Kulki łożyskowe;
• Wały napędowe.

Ponadto stal hartowana służy również do produkcji osi, wykrojników, drągów tłokowych, tulei i innych podzespołów wykorzystywanych wszędzie tam, gdzie wymagana jest wyjątkowa odporność i twardość wykorzystywanego materiału.