Rozdzielność majątkowa w małżeństwie

Jedną z ważnych kwestii, które warto przedyskutować przed zawarciem małżeństwa, są relacje majątkowe. Polskie prawo z automatu przewiduje wspólność, czyli współwłasność przedmiotów majątkowych. Mąż i żona mogą jednak zdecydować się na rozdzielność, w której mamy do czynienia z dwoma odrębnymi majątkami. Tego rodzaju umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Co warto wiedzieć o rozdzielności majątkowej w małżeństwie?

Zgodnie z art. 31 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego podstawowym ustrojem majątkowym pomiędzy małżonkami jest współwłasność. Oznacza to, że wszystkie przedmioty, nabyte w trakcie trwania małżeństwa wspólnie lub przez jedną z osób należą do majątku wspólnego. Zarówno mąż, jak i żona mają w nim taki sam udział. Jeżeli podejmą decyzję o gromadzeniu dwóch oddzielnych majątków, niezbędne będzie podpisanie intercyzy. 

Czym jest rozdzielność majątkowa?

W przypadku rozdzielności małżonkowie gromadzą dwa majątki osobiste, a nie jeden wspólny. Są one odrębne w świetle prawa. Każda z osób samodzielnie rozporządza swoimi przedmiotami majątkowymi, również tymi, które zostały nabyte po ślubie. Nie odpowiada także za długi współmałżonka. Nie oznacza to jednak, że mąż i żona nie mogą stać się współwłaścicielami. W przypadku wspólnego zakupu np. mieszkania oboje posiadają w nim określone udziały. Wówczas swobodnie decydują wyłącznie o przypadającej im części. 

Jak ustanowić rozdzielność majątkową?

Małżonkowie, którzy zdecydują się na rozdzielność majątkową, powinni zawrzeć umowę majątkową w formie aktu notarialnego, tzw. intercyzę. Można ustanowić ją zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w trakcie jego trwania. – W drugim przypadku majątek, gromadzony do tej pory wspólnie, staje się współwłasnością ułamkową. Należy zaznaczyć jednak, że rozdzielność nie działa wstecz – tłumaczy ekspert z Kancelarii Notarialnej Danuty Trusz w Opolu.

W niektórych sytuacjach o ustanowieniu rozdzielności majątkowej decyduje sąd. Małżonkowie mogą wystąpić z takim żądaniem, jeżeli ma ku temu ważne powody. Przepisy niestety nie definiują tego pojęcia. Intercyza może zostać również ustanowiona z mocy prawa, m.in. w przypadku orzeczenia separacji małżonków. 

Rozdzielność majątkowa – wyrównanie dorobków

Zawierając rozdzielność majątkową, można zdecydować się na jej formę przewidującą wyrównanie dorobków. W trakcie trwania małżeństwa działa ona dokładnie tak samo, jak rozdzielność zwykła – mąż i żona również gromadzą dwa oddzielne majątki i swobodnie nimi rozporządzają. Stanowi ona jednak zabezpieczenie w razie rozwodu. Wówczas osoba, która zgromadziła mniejszy majątek (np. kobieta, która zajmowała się domem) może żądać od drugiej wyrównania dorobków.