Przepisy prawne dotyczące umieszczenia osoby starszej w domu opieki

Starzenie się społeczeństwa stanowi prawdziwy problem współczesności, a my sami coraz częściej stajemy przed ciężką decyzją, związaną z koniecznością umieszczenia osoby starszej w domu opieki. Warto zatem przyjrzeć się dokładniej, jak prawo reguluje tę kwestię i jakie dokładnie wymogi należy spełnić, aby zapewnić naszym rodzicom lub dziadkom pobyt w odpowiedniej placówce.

Umieszczenie starszej osoby z bliskiego otoczenia w domu opieki często staje się przykrą koniecznością. Rozpad więzi rodzinnych, powodowany emigracją zarobkową oraz brak rodzin wielopokoleniowych, w których opiekę nad seniorami przejmowała młodsza generacja, powodują, że zmagają się oni z samotnością. Kiedy nie jesteśmy w stanie odpowiednio zaopiekować się rodzicem lub dziadkiem, warto rozważyć możliwość umieszczenia go w domu opieki. Tam uzyska fachową pomoc medyczną oraz zbuduje więzi społeczne. Jakie zatem przesłanki prawne muszą zostać spełnione?

Ustawa o pomocy społecznej

Całość zagadnienia reguluje ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, a dokładniej art. 54 ust. 1. Zgodnie z nim, w domu opieki można umieścić osobę, która wymaga całodobowej opieki z powodu swojego wieku, choroby albo niepełnosprawności, sprawiającej, że nie może samodzielnie funkcjonować w normalnym życiu. Trzeba również pamiętać, że wyczerpane muszą być możliwości zapewnienia takiej osobie niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Zgodnie z treścią ustawy, zainteresowany (lub jej przedstawiciel ustawowy) musi wyrazić zgodę na umieszczenie w placówce.

O podjęciu takiego kroku decyduje sąd opiekuńczy tylko w przypadku, gdy ktoś, kto bezwzględnie wymaga pomocy, nie wyraża zgody na zamieszkanie w domu pomocy społecznej – dodaje pracownik socjalny z Domu Pomocy Społecznej Senior Residence z Katowic, świadczącego komercjalne usługi opieki nad osobami starszymi, co jest dobrą alternatywą dla systemu opieki publicznej.

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego

Drugim aktem prawnym, regulującym kwestię umieszczenia osoby starszej w domu opieki, jest  Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 roku, której artykuł 38 stanowi, że takie działanie można podjąć, gdy osoba ta z powodu choroby psychicznej lub umysłowego upośledzenia, nie jest zdolna zaspokoić swoich podstawowych życiowych potrzeb i nie ma jednocześnie możliwości skorzystania z pomocy innych. Musi wymagać stałej opieki oraz pielęgnacji, bez konieczności leczenia szpitalnego. Podobnie jak w poprzednim przypadku, tutaj również wymaga jest zgoda jej samej lub jej przedstawiciela ustawowego, chyba, że takie przyzwolenie nie następuje, a brak opieki zagraża jej życiu. Wówczas sąd opiekuńczy podejmuje odpowiednią decyzję.