Na czym polega ekshumacja zwłok i kiedy można ją przeprowadzić?

Ekshumacja zwłok to proces polegający na wydobyciu zwłok zmarłej osoby z grobu. Ekshumacji dokonać można m.in. na wniosek rodziny lub prokuratora czy sądu. Istnieją bowiem specjalne przepisy, które odpowiednio regulują tę procedurę. Na czym dokładnie ona polega oraz w jakich sytuacjach można ją przeprowadzać? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule.

Jakie mogą być powody do ekshumacji zwłok?

W trakcie procesu ekshumacji zwłoki ludzkie bądź ich szczątki wydobywane są z grobu lub miejsca tymczasowego pochówku. Powodów, dla których jest on przeprowadzany wymienić można kilka. Jak tłumaczy nasz rozmówca, specjalista z Zakładu Pogrzebowego Skrabex we Wrocławiu:

Jednym z powodów ekshumacji zwłok jest konieczność przeprowadzenia oględzin sądowych lub lekarskich w celu np. ponownego określenia przyczyny zgonu danej osoby. Zwłoki wydobywane są z grobu również na wniosek rodziny, która chce przenieść szczątki bliskiej osoby do innego grobu bądź na inny cmentarz. Ekshumacji zwłok dokonuje się również w sytuacji remontu grobowca, który tego wymaga. Pozostałe przypadki należą do szczególnych i są ściśle uregulowane przez przepisy prawa.

Należy jednak pamiętać, iż zwłoki osób, które odeszły z powodu chorób zakaźnych znajdujących się na wykazie ustalonym przez Ministra Zdrowia, nie mogą być wydobyte z grobu przed upływem dwóch lat od dnia zgonu.

Jak wygląda proces ekshumacji zwłok?

Procedura ekshumacji zwłok rozpoczyna się od zdobycia zgody na jej przeprowadzenie. W tym celu należy złożyć wniosek do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz Państwowego Granicznego Inspektora Sanitarnego, właściwego ze względu na lokalizację miejsca planowanej ekshumacji. O wydobyciu zwłok z grobu należy również powiadomić zarząd danego cmentarza. W takich sytuacjach nieocenione mogą się okazać pomoc i wsparcie doświadczonych specjalistów z zakładów pogrzebowych. Oni bowiem posiadają niezbędne przygotowanie do przeprowadzania procesu ekshumacji zwłok oraz doskonałą znajomość przepisów. Dzięki temu uzyskanie wszystkich koniecznych dokumentów nie stanowi trudności, a sam proces może przebiec szybko i bezproblemowo. Prawo do złożenia wniosku o ekshumację ma zaś małżonek, dziecko, wnuk lub prawnuk osoby zmarłej. Wnioskować o przeprowadzenie procedury mogą także rodzice, dziadkowie lub pradziadkowie osoby zmarłej. Wreszcie uprawnieni do złożenia wniosku są krewni boczni do czwartego stopnia pokrewieństwa, powinowaci z linii prostej do pierwszego stopnia oraz osoby, które dobrowolnie się do tego zobowiązują. W sytuacji, kiedy występuje spór pomiędzy wnioskującymi osobami, prawo do złożenia dokumentów ma strona wskazana przez sąd. Ekshumacja zwłok nie jest procedurą, którą można przeprowadzać przez cały rok. Prawo mówi, iż proces wydobycia zwłok z grobu może nastąpić tylko w okresie od 16 października do 15 kwietnia. Ponadto określa godziny, w których ekshumacja może nastąpić. Są to godziny poranne. Wyjątek stanowi sytuacja, w której właściwy powiatowy lub graniczny inspektor sanitarny dopuści przeprowadzenie procesu w czasie innym od wyżej wskazanego, jednak z zastrzeżeniem zachowania szczególnych środków ostrożności. Po załatwieniu spraw natury formalnej następuje wydobycie zwłok z grobu. W przypadku, gdy ekshumacja jest przeprowadzana z powodu toczącego się postępowania, wówczas odbywa się ona w obecności prokuratora. Jeśli zaś ma miejsce na wniosek członka rodziny, wtedy w procedurze może również uczestniczyć ksiądz, o ile taka jest wola wnioskującego. Sam proces nie należy do łatwych przeżyć. w zależności od czasu, jaki upłynął od daty śmierci osoby, w grobie może znajdować się ciało w stanie rozkładu, szczątki ciała bądź sam szkielet. Kiedy w stanie rozkładu znajduje się także i trumna, szczątki zmarłej osoby należy zebrać i umieścić w specjalnej trumnie zastępczej, której wnętrze na potrzeby ekshumacji wyłożone jest blachą. Kolejnym i już ostatnim krokiem są badania w trakcie trwającego postępowania lub transport zwłok do innego grobowca bądź na inny cmentarz.