Szkolenia dla pracowników młodocianych – praktyczna nauka zawodu

Mianem praktycznej nauki zawodu określany jest tryb przyswajania wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania konkretnej profesji. Najczęściej w trybie tym funkcjonują pracownicy młodociani, tj. osoby, które nie przekroczyły jeszcze 18. roku życia. Zasady, na jakich powinna się odbywać praktyczna nauka zawodu, reguluje Kodeks pracy (Dział IX) oraz stosowne rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28 maja 1996 roku. Co warto wiedzieć na ten temat?

Podstawą zatrudnienia młodocianego pracownika, mającego odbyć praktyczną naukę zawodu, jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, zawierana pomiędzy tymże pracownikiem a zakładem pracy. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy to szkoła kieruje ucznia na praktyczną naukę zawodu – wówczas zakład podpisuje umowę ze szkołą.

Kto może zatrudnić ucznia?

Należy przy tym zaznaczyć, że nie każdy zakład pracy uprawniony jest do zatrudniania pracowników młodocianych. Aby prowadzić ich przygotowanie zawodowe, niezbędne są bowiem kwalifikacje obowiązujące instruktorów praktycznej nauki zawodu. Oznacza to, że pracodawca lub osoba prowadząca praktykę musi dysponować odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym oraz tytułem mistrza w danym zawodzie (lub zawodzie pokrewnym), ewentualnie dyplomem ukończenia właściwej szkoły i określonym w przepisach stażem pracy w zawodzie nauczanym. Zakład pracy musi ponadto zapewnić należyte warunki do realizacji programu praktycznej nauki zawodu, czyli dysponować chociażby wystarczającą liczbą stanowisk pracy. Przykładem placówki oferującej możliwość odbycia praktycznej nauki zawodu w przystosowanym do tego warsztacie szkoleniowo-produkcyjnym jest Zakład Doskonalenia Zawodowego w Łodzi, który przysposabia do pracy m.in. przyszłych ślusarzy czy elektromechaników.

Zapisy umowy

Wróćmy jednak jeszcze na chwilę do kwestii umowy. Zawiera się ją zasadniczo na czas nieokreślony; istnieją od tej reguły wyjątki, jednak wówczas umowa zawierana jest na nie mniej niż 36 miesięcy, tj. tyle, ile trwa przepisowy okres kształcenia w zawodzie. W umowie zawarty powinien być ponadto punkt dotyczący formy przyswojenia wiedzy teoretycznej przez młodocianego pracownika (np. w szkole zawodowej albo na kursach doszkalających). Jeśli odbywa się to w szkole zawodowej, umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego spisuje się w okresie przyjmowania uczniów do szkół ponadpodstawowych.

Wynagrodzenie

Przepisy określają także wysokość wynagrodzenia pracowników młodocianych. Jest to nie mniej niż 4, 5 i 6% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, odpowiednio w pierwszym, drugim i trzecim roku nauki. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że do momentu zakończenia nauki (czyli np. zdania egzaminu zawodowego) również osoby, które w jej trakcie ukończyły 18 lat, traktowane są jako pracownicy młodociani.