Najważniejsze etapy oceny ryzyka zawodowego

Ryzyko zawodowe oznacza możliwość wystąpienia pewnych zagrożeń wynikających z wykonywanej pracy. Mogą one powodować straty i mieć negatywny skutek dla zdrowia lub życia pracowników. Celem oceny ryzyka zawodowego jest sprawdzenie, co dokładnie może powodować tego typu sytuacje w danym miejscu pracy i na określonym stanowisku. W większości przedsiębiorstw taka ocena jest przeprowadzana przez zewnętrznych specjalistów ds. BHP. Przedstawiamy najważniejsze etapy, przez które przechodzi badana firma.

Jakie informacje są potrzebne na początek?

Na początku należy zebrać wszelkie informacje, które posłużą do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego. Dotyczą one przede wszystkim rodzajów stanowisk pracy w danym przedsiębiorstwie oraz osób, które na nich pracują. Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza się dla wszystkich pracowników, bez względu na stanowisko pracy. Może się bowiem okazać, że są to pracownicy nieletni, niepełnosprawni, nieetatowi, zatrudnieni poza siedzibą firmy czy kobiety w ciąży. W kwestii oceny ryzyka zawodowego istotne są informacje o urządzeniach wykorzystywanych w pracy oraz zadaniach, jakie wykonują poszczególni pracownicy. Jest to wstęp do oceny występujących tam ewentualnych czynników niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych oraz środków ochrony zbiorowej i indywidualnej. Warto przy okazji zapoznać się z wynikami pomiarów szkodliwych czynników oraz ewentualnymi wynikającymi z dokumentacji wypadkami lub chorobami zawodowymi, a także z opiniami samych pracowników, którzy mogą przekazać dodatkowe, jakże istotne uwagi na temat stanowisk pracy oraz wykonywanych czynności.

Jak zidentyfikować zagrożenia?

Po zebraniu potrzebnych informacji należy przystąpić do identyfikacji zagrożeń. Można już bowiem określić, czy podczas pracy na danych stanowiskach pracownicy mają do czynienia ze śliskimi bądź nierównymi powierzchniami, pyłem, substancjami chemicznymi, prądem elektrycznym, hałasem, promieniowaniem elektromagnetycznym itp. Czynników zagrażających zdrowiu, a nawet życiu może być wiele. Wiążą się one także z pracą na wysokości lub w niewygodnej pozycji, ręcznym przenoszeniem dużych ciężarów oraz stresem. Określenie wyżej wymienionych zagrożeń może być łatwiejsze dzięki coraz częściej udostępnianym listom kontrolnym.

Jak ocenić ryzyko zawodowe i je udokumentować?

Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego sugeruje Polska Norma PN-N-18002. Można je przedstawić za pomocą specjalnej tabelki, kategoryzującej ryzyko na małe, średnie oraz duże, które uznaje się już za niedopuszczalne, wymagające podjęcia natychmiastowych działań. Oprócz tej metody można posłużyć się metodą Wstępnej Analizy Zagrożeń (PHA), metodą Wskaźnika Ryzyka (RISC SCORE), metodą Grafu Ryzyka czy metodą Analizy Bezpieczeństwa Pracy (JSA).

Priorytet mają zagrożenia z największym ryzykiem wystąpienia i to je należy wyeliminować w pierwszej kolejności. Wspomniane ryzyko duże, czyli niedopuszczalne, powinno uaktywnić natychmiastowe działania ograniczające. Ryzyko średnie wymaga działań na rzecz jego zmniejszenia, a ryzyko małe czynności zapewniających, że pozostanie ono na tym samym poziomie.

Na koniec należy pamiętać o udokumentowaniu oceny ryzyka zawodowego przez przeprowadzających je specjalistów. Tego rodzaju dokument powinien zawierać opis danego stanowiska pracy, wyniki oceny ryzyka dla każdego zidentyfikowanego czynnika oraz środki profilaktyczne, mające na celu zmniejszenie ryzyka – podsumowuje szkoleniowiec z firmy usługi bhp Gliwice. Istotne jest także poinformowanie wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym i planowanym w związku z nim wdrażaniu środków ochrony. W tym celu należy zapoznać pracowników ze stworzonym dokumentem z oceną ryzyka zawodowego i poprosić o jego podpisanie.