Wyważanie wirników wentylatorów

Wirnik jest bardzo ważnym elementem szerokiej gamy różnych urządzeń oraz mechanizmów wchodzących w skład większych maszyn. Natknąć się na nie można w pompach, prądnicach, turbinach, silnikach oraz w wentylatorach. Warunkiem ich prawidłowej pracy jest odpowiednie wyważenie.

Czym jest i z czego składa się wirnik?

Wirnik, lub inaczej rotor, jest elementem maszyn, który w czasie pracy obraca się w wokół stałej osi, dzięki czemu w ruch wprawiane są inne elementy urządzenia lub otaczające wirnik medium, np. powietrze lub woda. Szczególnym rodzajem wirnika jest wirnik nośny, który odpowiada za wytworzenie siły nośnej niezbędnej do tego, by pojazdy taki jak śmigłowce mogły oderwać się od ziemi. W zależności od przeznaczenia, wirniki mogą mieć różną budowę. Wirniki stanowiące element wentylatora składają się z piasty i zamontowanych na niej łopat nachylonych pod odpowiednim kątem. Po wprawieniu w ruch, łopaty wytwarzają podciśnienie, tj. ciśnienie po jednej ich stronie jest wyższe, niż po drugiej – ruch powietrza lub innego medium spowodowany jest tym, że ciśnienie po obu stronach dąży do wyrównania różnicy.

Skutki niewyważenia

Niezwykle ważną kwestią jest odpowiednie wyważenie wirnika, a więc równomierne rozłożenie jego masy. Wszelkie odstępstwa w tej kwestii powodują między innymi, że wirnik zużywa się szybciej, traci swoje parametry i staje się bardziej podatny na różnego rodzaju awarie. Ponadto niewyważony wirnik stanowi zagrożenie dla trwałości pozostałych elementów konstrukcyjnych urządzenia, a w ekstremalnych warunkach może być również niebezpieczny dla osób znajdujących się w jego pobliżu. Wyróżnić można cztery rodzaje niewyważenia:

• Statyczne – kiedy oś wirnika i jego oś bezwładności są równoległe
• Momentowe – kiedy oś wirnika i oś bezwładności przecinają się w środku ciężkości
• Quasi-statyczne – kiedy wirnik jest wyważony, a masa niewyważenia umieszczona jest w płaszczyźnie poprzecznej, nieprzechodzącej przez środek ciężkości
• Dynamiczne – kiedy oś wirnika i oś bezwładności są skośne.

Wyważanie wirnika

Prawidłowe wyważenie wirnika wymaga wcześniejszego zdiagnozowania problemu przy pomocy specjalistycznego sprzętu – nie da się ocenić stopnia niewyważenia oraz jego źródła na oko. Następnie przy pomocy bardzo precyzyjnych narzędzi problem jest usuwany – proces ten może być przeprowadzony bez konieczności demontażu wirnika. W celu usunięcia wad wirnika warto zgłosić się do profesjonalistów w tej dziedzinie, na przykład firmy Scanwir – własnoręczne próby naprawienia problemu zwykle nie przynoszą żadnych rezultatów, a mogą prowadzić do uszkodzenia urządzenia.