Śmieci mniej i bardziej szkodliwe
Niektóre odpady nie są wcale szkodliwe dla środowiska – są to odpady żywnościowe i biologiczne, które błyskawicznie się rozłożą, a jeśli będziemy je kompostować – to jeszcze użyźnią nam ziemię. Dalej są grupy odpadów, które się rozłożą, ale nie dadzą już takich korzyści, a proces ich rozkładu będzie dłuższy – będzie trwał od kilku, kilkunastu lat do kilkudziesięciu. Takie odpady to np. ubrania, wyroby gumowe, styropian czy niektóre stopy metali. Jest też grupa śmieci, która rozkłada się najdłużej – to plastik, niektóre stopy metali, wiele materiałów sztucznych – np. siatki zakupowe. Są to naprawdę duże ilości czasu, przy których 150 lat rozkładania się puszki po napojach to przysłowiowe małe piwo – pieluchy czy siatki zakupowe potrafią rozkładać się nawet 500-600 lat. Najdłużej rozkłada się szkło – jego rozkład trwa ponad milion lat; jednak aby się to dokonało, muszą zajść procesy geologiczne podobne do tych, przy których w ciągu ostatnich kilku lat głęboko pod ziemią wytworzył się węgiel. Pomyślmy teraz, ile widzimy w sklepach szklanych butelek i ile zajmują one miejsca?
Elektrośmieci
Osobną „ekstraklasą” śmieci są elektrośmieci. Z grubsza rzecz ujmując, są to wszystkie zużyte urządzenia, które pobierają prąd, np.:
- sprzęt RTV i AGD
- telefony
- komputery
- świetlówki i żarówki
- sprzęt audio
- narzędzia elektryczne lub elektroniczne
- Wszystkie inne urządzenia, które do działania potrzebują prądu
W 2005 roku wprowadzono nawet ustawę o elektrośmieciach, która nakłada na firmy sankcję w sytuacji samowolnego ich wyrzucania. Według ustawy, na terenie Polski w obrocie mogą być jedynie towary elektroniczne, których dystrybutorzy mają numer rejestrowy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i które wpłaciły opłatę na obowiązkowy recykling tych towarów. Przeciętny Kowalski styka się z tym w sytuacji, gdy obok ceny produktu dopisana jest kwota podatku KGO, czyli kosztów gospodarowania odpadami.
Jak postępować z elektrośmieciami?
Wszystkie te działania mają miejsce z bardzo prostego powodu – elektrośmieci nie są tylko kolejnymi odpadami, które zajmują miejsce na wysypiskach. Po pierwsze – zawierają one substancje i składniki, które po uwolnieniu nie szkodzą, a wręcz zatruwają środowisko; najlepszym przykładem są kwasy zawarte z baterii lub gaz ze świetlówek. Po drugie – 90% elementów z urządzeń nadaje się do powtórnego użycia, a te, które się nie nadadzą – można łatwo przetopić i wykorzystać jako surowiec do budowy nowych urządzeń. Utylizacja elektrośmieci jest dość skomplikowaną czynnością, dlatego zajmują się nią jedynie wyspecjalizowane firmy – takie jak np. firma Ago Recykling.
