Zasady ustanowienia pełnomocnictwa dla osoby niepełnosprawnej

Bywa, że stopień lub charakter niepełnosprawności istotnie utrudnia albo nawet uniemożliwia załatwianie rozmaitych spraw, m.in. urzędowych. W imieniu osoby z taką niepełnosprawnością może wystąpić wówczas ktoś inny. Aby jednak odbyło się to zgodnie z prawem, ten ktoś musi z wyroku sądu zostać kuratorem osoby niepełnosprawnej, ewentualnie dysponować udzielonym przez nią pełnomocnictwem.

Ustanowienie pełnomocnictwa jest nieco łatwiejsze proceduralnie niż orzeczenie o kurateli, stąd też powszechność tego rozwiązania. Aby wyznaczyć pełnomocnika, trzeba złożyć na piśmie tzw. oświadczenie woli, w którym upoważnia się daną osobę do dokonania w imieniu składającego to oświadczenie czynności prawnej – jak dowiadujemy się w Kancelarii Notarialnej Doroty Szuman-Krzych w Szczecinie. W najprostszych przypadkach, jak chociażby odebranie orzeczenia o niepełnosprawności, takie zwykłe pisemne pełnomocnictwo w zupełności wystarcza.

U notariusza

Jeśli jednak konkretna czynność ma charakter notarialny (jak np. sprzedaż lub kupno nieruchomości), również pełnomocnik musi zostać ustanowiony w obecności notariusza. Ten ostatni ma obowiązek upewnienia się, że osoba niepełnosprawna dokładnie zna i rozumie treść czynności stanowiącej przedmiot pełnomocnictwa. Może przy tym współpracować z biegłym, jeśli osoba ta jest głucha lub głuchoniema. Na życzenie zaś osoby niewidomej, głuchej, niemej lub głuchoniemej notariusz powinien przywołać do czynności wskazanego przez tę osobę zaufanego człowieka. W treści sporządzanego dokumentu musi się znaleźć stosowna wzmianka na ten temat. Wszystko to określa art. 87 ustawy Prawo o notariacie z 14 lutego 1991 r., stanowiący również o konieczności powiadomienia przez notariusza wszystkich osób zainteresowanych. Pełnomocnik, oprócz tego, że musi posiadać zdolność do czynności prawnych, musi też być bowiem świadomy otrzymania pełnomocnictwa.

Rodzaje pełnomocnictw

Istnieją zasadniczo trzy rodzaje pełnomocnictw: ogólne, rodzajowe (gatunkowe) oraz szczególne. To ostatnie obejmuje tylko jedną, konkretnie określoną czynność prawną, którą może być np. sprzedaż danej nieruchomości. Pełnomocnictwo rodzajowe ma nieco szerszy zakres i dotyczy całej kategorii czynności prawnych, które może wykonać pełnomocnik osoby niepełnosprawnej, czyli chociażby wynajmu nieruchomości, której właścicielem jest ta osoba.

Kiedy pełnomocnictwo wygasa?

Pełnomocnictwa można się w każdej chwili zrzec, a także je odwołać, bez konieczności uzasadnienia. Wymagane jest jedynie zakomunikowanie pełnomocnikowi woli mocodawcy. Pełnomocnictwo wygasnąć może również na skutek okoliczności zaznaczonych w ustanawiającym je dokumencie, jak również w chwili śmierci pełnomocnika lub mocodawcy (aczkolwiek w pierwszym z tych dwóch przypadków może ono też przejść na wyznaczoną osobę). Wszystkie kwestie dotyczące pełnomocnictw zostały uregulowane w art. 98-109 kodeksu cywilnego.