Podstawowe typy instalacji sanitarnych

Każdy budynek, w którym mieszkamy albo pracujemy, wyposażony jest w odpowiednie instalacje sanitarne. Są one niezbędne, ponieważ bez bieżącej wody, świeżego i czystego powietrza oraz odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach, trudno byłoby nam funkcjonować. Z naszego artykułu dowiesz się, jakie to są instalacje, jak są zbudowane i na jakich zasadach działają.

Instalacje sanitarne – defnicja

Instalacje sanitarne to zespół instalacji budowlanych, które zlokalizowane są zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Ich zadaniem jest doprowadzanie do obiektu mediów takich jak woda, powietrze oraz gaz. Spośród licznych instalacji sanitarnych opiszemy 4 podstawowe ich typy: instalację wodną, kanalizacyjną, grzewczą oraz wentylacyjną.

Instalacja wodna

Instalacja wodna w budynku to układ połączonych ze sobą przewodów, armatury oraz urządzeń, które doprowadzają wodę do poszczególnych pomieszczeń. Instalację wodną inaczej nazywamy wodociągową. Wodę do budynku doprowadza się z sieci wodociągowej przez specjalne przyłącze. Aby w budynku był swobodny dostęp do bieżącej wody, instalacja wodna musi docierać do tzw. punktów poboru, czyli wybranych pomieszczeń takich jak np. kuchnia, toaleta czy łazienka. Konstrukcja instalacji wodnej zależy ściśle od tego, w jaki sposób woda jest podgrzewana, gdyż zazwyczaj zachodzi potrzeba dostępu zarówno do wody zimnej, jak i ciepłej. A woda może być podgrzewana na kilka sposobów. Jeśli wodę ogrzewają indywidualne podgrzewacze, montowane przy bateriach kranowych, wówczas od przyłącza prowadzi się przewód główny z zimną wodą, a od niego podłączenia do istniejących punktów poboru. Gdy do podgrzewania wody używany jest kocioł lub inny, ale wspólny dla wszystkich punktów poboru podgrzewacz, przewód z zimną wodą biegnie do każdej baterii kranowej oraz do źródła ciepła. Równolegle do niego zaś biegnie przewód, w którym płynie ciepła woda. Zdarza się także i trzeci, zwany przewodem cyrkulacyjnym, który sprawia, że ciepła woda krąży stale w instalacji. Dzięki temu może być dostępna niemal natychmiast po odkręceniu kranu.

Instalacja kanalizacyjna

Instalacja kanalizacyjna składa się elementów takich jak przybory sanitarne, czyli umywalki, zlewozmywaki, wanny itd. Przybory połączone są zazwyczaj specjalnymi odcinkami rur, zwanymi podejściami, do pionów kanalizacyjnych. Piony zaś to, jak sama nazwa wskazuje, pionowe odcinki rur o dużej średnicy, do których spływają ścieki z podejść kanalizacyjnych oraz nierzadko deszczówka pochodząca z rynien i wpustów. Ścieki z pionów z kolei spływają do poziomów kanalizacyjnych. Kolejnym elementem instalacji jest podłączenie kanalizacyjne, czyli przykanalik. Przykanalik jest przewodem zbiorczym, który odprowadza ścieki z poziomów do zewnętrznej sieci kanalizacyjnej lub do zbiornika bezodpływowego, zwanego potocznie szambem bądź do przydomowej oczyszczalni ścieków. Pośród elementów wchodzących w skład instalacji kanalizacyjnej należy także wspomnieć o syfonie, wpuście, czyszczakach, wywiewkach i zabezpieczeniach przeciwzalewowych. Syfon, czyli zamknięcie wodne, to urządzenie zabezpieczające przed wydostawaniem się gazów z instalacji kanalizacyjnej do pomieszczeń, w których znajdują się przybory sanitarne. Wpust zaś to urządzenie, które zbiera ścieki z odwadnianej powierzchni takiej jak np. podłoga pomieszczeń gospodarczych. Wpusty montuje się również na tarasach lub podjazdach, z których zbierają wodę. Czyszczaki to szczelne zamykane otwory rewizyjne, umożliwiające oczyszczanie niedrożnych przewodów kanalizacyjnych. Zlokalizowane one są w dolnej części pionów kanalizacyjnych oraz na przewodach odpływowych. Wywiewki stanowią zakończenia pionów wentylacyjnych i służą do napowietrzania kanalizacji i usuwania z niej gazów gromadzących się na skutek rozkładu zawartości ścieków. Wyprowadza się je ponad dach. Na koniec zabezpieczenia przeciwzalewowe, czyli urządzenia przypominające zasuwy, które zazwyczaj w sposób automatyczny zapobiegają zalaniu nisko położonych pomieszczeń przez ścieki cofające się z kanalizacji zewnętrznej, np. podczas dużych opadów deszczu. Obecnie najpopularniejszym materiałem, z którego wykonuje się elementy instalacji kanalizacyjnej to PVC (polichlorek winylu), PP (polipropylen) oraz PE (polietylen).

Instalacja grzewcza

Podstawowym systemem, wykorzystywanym do ogrzewania budynków jest wodna instalacja centralnego ogrzewania (w skrócie C.O.) wraz z grzejnikami. Rozróżniamy instalacje wysokotemperaturowe, w których temperatura wody sięga 80-90°C, średniotemperaturowe, gdzie woda mierzy 50-60°C oraz systemy niskotemperaturowe takie jak np. system ogrzewania podłogowego, w którym temperatura wody sięga 30-40°C. W instalacji ogrzewania podłogowego stosuje się pompę ciepła, w instalacji wysokotemperaturowej zaś wykorzystuje się kotły na paliwa stałe takie jak drewno, węgiel czy biomasa. Kotły kondensacyjne to rozwiązanie dla instalacji grzewczej średniotemperaturowej. Możliwe jest także dogrzewanie poprzez proces rekuperacji, czyli przy wykorzystaniu działania instalacji wentylacyjnej mechanicznej, o czym będzie poniżej.

Instalacja wentylacyjna

Systemy wentylacyjne polegają na wymianie zużytego powietrza na świeże. Najpopularniejsze spośród ich rodzajów to: grawitacyjny oraz mechaniczny. Jak tłumaczy nasz rozmówca, inżynier z firmy zajmującej się projektowaniem, budowaniem oraz serwisowaniem instalacji sanitarnych, Wroterm z Wrocławia:

Wentylacja grawitacyjna polega na wykorzystaniu naturalnego ciągu powietrza, powstającego na skutek różnicy ciśnień pomiędzy powietrzem znajdującym się nad kominem a tym wewnątrz domu. Ma ona jednak sporo wad. Mianowicie, właściwie nie działa latem, ponieważ powietrze na zewnątrz budynku ma wyższą temperaturę niż w jego wnętrzu. Zimą z kolei, naraża na duże straty ciepła.

System wentylacji mechanicznej opiera się głównie na pracy wentylatora, który napędza ruch powietrza. Może być nawiewno-wywiewny i doprowadzać oraz usuwać powietrze za pomocą anemostatów i wentylatorów lub wywiewny i pracować dzięki wentylatorom zlokalizowanym w kanałach wentylacyjnych. W przypadku wentylacji wywiewnej istnieje ryzyko, iż w czasie, gdy okna w pomieszczeniach są stale zamknięte, czyli np. w trakcie zimy, wentylacja nie ma zapewnionego dostępu świeżego powietrza. Wówczas może tworzyć się podciśnienie, które będzie zasysać spaliny z kominka lub kotła. Stąd lepszym i bezpieczniejszym rozwiązaniem może być wentylacyja nawiewno – wywiewna z rekuperatorem. Rekuperator to urządzenie, które współpracując z instalacją wentylacyjną, umożliwia odzysk ciepła z wywiewanego powietrza. Szacuje się, że taki system wentylacji jest w stanie odzyskać nawet do 70% ciepła.