Na czym polega audyt spółdzielni mieszkaniowej?

Działanie spółdzielni mieszkaniowych reguluje Ustawa Prawo Spółdzielcze z dnia 16 września 1982 roku z późniejszymi zmianami. Należy zwrócić uwagę na fakt, że owa ustawa dotyczy wszystkich spółdzielni, nie tylko mieszkaniowych. Artykuł 67 cytowanej Ustawy mówi, że każda spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego dla zapewnienia korzyści swym członkom. Skoro tak, to rzecz jasna muszą istnieć mechanizmy, które ową działalność pozwalają kontrolować.

Istota funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowej

Zgodnie z przywoływaną Ustawą także spółdzielnia mieszkaniowa, jako dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób prowadzi wspólną działalność gospodarczą w interesie i na rzecz swych członków. Dla tego samego celu spółdzielnia może w zakres swego działania włączyć także prowadzenie działalności społecznej i kulturalnej. Oczywiście tego typu jednostką nie mogą na bieżąco kierować bezpośrednio wszyscy jej członkowie. Wyłaniają oni spośród siebie Radę Nadzorczą, która zatrudnia członków Zarządu, w tym prezesa oraz głównego księgowego, mających kierować bieżącymi sprawami spółdzielni. Zarząd spółdzielni mieszkaniowej, zgodnie ze swoimi umocowaniami, prócz bieżącego administrowania zasobami mieszkaniowymi swych członków, może prowadzić dodatkowo stricte dochodowe działalności. Przedstawiona tutaj, siłą rzeczy w olbrzymim skrócie zasada działania spółdzielni mieszkaniowej każe wnioskować, że musi ona prowadzić wymagane przepisami księgi rachunkowe, że musi opracowywać odpowiednie  sprawozdania finansowe, że musi odprowadzać stosowne podatki w przypadku uzyskania dochodu no i rzecz jasna, że musi poddawać się odpowiednim zewnętrznym procedurom kontrolnym. Do najważniejszych mechanizmów kontrolnych w spółdzielniach, a także we wspólnotach mieszkaniowych należą wszelkiego rodzaju audyty. O ich znaczeniu w omawianym tu przypadku opowiadali nam specjaliści z biura audytorsko-doradczego DOSSIER z Warszawy.

Audyty w spółdzielniach i wspólnotach mieszkaniowych

Na początku zauważmy, że w spółdzielniach i wspólnotach mieszkaniowych, z powodu specyfiki ich działania przeprowadza się kilka różnego rodzaju audytów. Najważniejsze z nich to:

• lustracja,
• audyt podatkowy (finansowy).

Pierwszy z tych audytów to tzw. lustracja, która jest obowiązkowa i zgodnie z Ustawą Prawo Spółdzielcze musi być przeprowadzana co najmniej raz na trzy lata. Lustracje są przeprowadzane przez właściwe związki rewizyjne zrzeszeń spółdzielczych, a ich celem jest badanie w szerokim zakresie wszystkich, nie tylko finansowych aspektów działania spółdzielni.

Z kolei audyt podatkowy albo też finansowy związany jest z bieżącą działalnością spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Audyt ten jest sporządzany co najmniej raz w roku, a w jego zakres wchodzą m.in.:

• rozliczenia członków z tytułu eksploatacji mediów w lokalach mieszkalnych,
• przeglądy sprawozdania finansowego, bilansu, wyciągów bankowych i rozliczeń wyniku finansowego,
• ocena prawnych podstaw działalności i tworzenia wspólnych funduszy,
• kontrola zasad wyłaniania wykonawców zewnętrznych i zawieranych z nimi umów oraz odbioru wykonanych przez nie robót,
• ocena wykonywania uchwał podjętych przez Zgromadzenia Członków.

Oczywiście audyt finansowy spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej może obejmować wszystkie aspekty ich działania, nie tylko te wymienione powyżej. Audyty takie są przeprowadzane zawsze przez niezależne podmioty zewnętrzne. Są to profesjonalne firmy audytorskie zajmujące się najczęściej także doradztwem podatkowym czy usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych i podatkowych oraz oferującymi inne pokrewne usługi.