Czym jest wynalazek lub wzór użytkowy?

Każdy, kto jest zainteresowany wdrażaniem nowatorskich pomysłów, powinien znać pojęcia wynalazku i wzoru użytkowego. To terminy związane z ochroną patentową. Ta z kolei jest bardzo ważna przy komercyjnym wykorzystaniu każdego innowacyjnego pomysłu. Brak takiej ochrony może bowiem pozbawić autora szansy zarobienia na swojej unikalnej wizji. Dowiedz się więcej na temat wynalazków i wzorów użytkowych.

Czym jest wynalazek?

Wynalazkiem określa się nowe rozwiązanie problemu technicznego, które posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania. Co to oznacza? Przede wszystkim potrzebny jest pomysł na rozwiązanie jakiegoś problemu – musi on być nowy oraz oryginalny, czyli nie stosowany przez nikogo innego. Wielu osobom słowo „wynalazek” kojarzy się ze skomplikowaną maszynerią, jednak może to być nawet bardzo drobny produkt, który ułatwi pewne procedury (przykładem może być zarówno lodówka czy telefon, jak i zamek błyskawiczny lub popularna „trytytka”, czyli opaska kablowa). Ponadto wynalazkiem może być unikalna receptura (np. leku, kosmetyku) oraz proces technologiczny (np. przetwórstwo ropy naftowej).

Każdy wynalazek powinien być zabezpieczony patentem. To sposób ochrony przed wykorzystaniem pomysłu przez inne podmioty. Jak mówi przedstawiciel Kancelarii Prawno-Patentowej „BELLEPAT”: Niektórzy obawiają się zdobywania patentów na swoje wynalazki, gdyż wiąże się to z publikacją szczegółowej informacji technicznej na jego temat, co może stanowić pożywkę dla nieuczciwej konkurencji. Dobry rzecznik patentowy pomoże jednak przygotować dokumentację tak, aby nie zdradzała ona zbyt wielu szczegółów potrzebnych do skopiowania pomysłu. W zależności od rodzaju wynalazku jest na to kilka sprawdzonych sposobów.

Czym jest wzór użytkowy?

Wzór użytkowy często nazywany jest „młodszym krewnym” patentu. Jego definicję określa określa Prawo własności przemysłowej z dn. 30 czerwca 2000 r. Według tego dokumentu jest to „nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci”. Wzór użytkowy dotyczy więc jedynie rozwiązań technicznych. Może to być rodzaj mechanizmu, gadżet lub nawet butelka czy lampa. Jego cechy techniczne powinny dotyczyć jedynie rozwiązań konstrukcyjnych, a więc wzorem użytkowym nie można nazwać żadnej formuły czy też sposobu zastosowania. Wzór użytkowy również można objąć prawem ochronnym. Niestety podobnie jak w przypadku patentu wiąże się to z publikacją dokumentacji, co w niektórych przypadkach może być niekorzystne. Warto jednak wiedzieć, że uzyskanie ochrony wzoru użytkowego często jest bardzo istotnym krokiem w ubieganiu się o dofinansowanie unijne.

Jak uzyskać ochronę wynalazku lub wzoru użytkowego?

Zarówno w przypadku wynalazku, jak i wzoru użytkowego procedura uzyskania ochrony prawnej wygląda podobnie. Cały proces składa się z trzech etapów:

• badań patentowych stanu techniki i zdolności ochronnej (patentowej) rozwiązania,
• opracowania i skompletowania dokumentacji zgłoszeniowej (opisy, zastrzeżenia, rysunki),
• dokonania procedury zgłoszeniowej w Urzędzie Patentowym.

Prawa ochronnego na wzór użytkowy udziela się na 10 lat, patentu na wynalazek na 20 lat. Szczególnie dokonując swojego pierwszego zgłoszenia, warto skorzystać z pomocy rzecznika patentowego, który pomoże w przebrnięciu przez wszystkie formalności oraz zadba o odpowiednią formę dokumentów. Dzięki temu pomysł będzie chroniony jak najlepiej.