Zasady spedycji międzynarodowej

Transport stanowi nieodłączną część działalności każdego przedsiębiorstwa. To dzięki niemu są możliwe: wymiana towarów pomiędzy kontrahentami, sprowadzanie egzotycznych surowców czy sprzedaż gotowych produktów na całym świecie. Dzięki rozbudowanej gamie usług przewozy ładunków stanowią część szerzej rozumianej spedycji międzynarodowej – dziedziny opartej na solidnych zasadach.

Czym różnią się transport i spedycja? 

Zjawisko transportu funkcjonuje w naszej rzeczywistości od bardzo dawna. Przewozami towarów zajmowano się już w czasach prehistorycznych. O ile jednak dostarczanie żywności z gospodarstw rolnych na miejskie targi czy przewożenie broni i wina do obozu wojskowego były typowe, o tyle precyzyjne planowanie, organizacja i dopełnianie formalności transportowych nie należały do działań powszechnych.  Strategiczne podejście do transportu pojawiło się znacznie później i jest zarówno efektem rozwoju technik przewozowych, jak i rozszerzenia kontaktów handlowych na cały świat. Obecnie zajmuje się nimi spedycja, czyli dziedzina usług obejmująca każdy aspekt przemieszczenia towaru z miejsca A do miejsca B. Ukształtowanie się i rozwój tego obszaru działalności to efekt działania wielu czynników. Zaliczają się do nich potrzeby maksymalnego skrócenia czasu przewozu, ograniczenia jego kosztów, zapewnienia odpowiednich warunków, w których towar dotrze nienaruszony, oraz ograniczenia zaangażowania klienta. Nowoczesne firmy spedycyjne, takie jak Vomax, oferują usługi, w których odpowiedzialność i organizacja przewozu są przejmowane w chwili odbioru towaru u klienta i kończą się w momencie jego dostarczenia. Dzięki współpracy z różnymi podwykonawcami mogą zagwarantować sprawny przewóz, przeładunek, magazynowanie czy odprawy celne. Wszystkie te czynności są wykonywane zgodnie z obowiązującymi zasadami.

Regulacje prawne, czyli zasady spedycji w przepisach

Mówiąc o zasadach spedycji międzynarodowej, należy rozumieć przez nie ustalenia zawarte w przepisach, które regulują tę dziedzinę usług. Jej specyfiką jest organizacja transportu na terenie wielu krajów świata. Oznacza to nie tylko korzystanie z usług firm międzynarodowych, ale też uwzględnianie obowiązujących w tych krajach przepisów. Przykładowo, jeśli polskie prawo transportowe dopuszcza przewóz ładunków o dopuszczalnej masie x, a w kraju tranzytowym ta wartość jest niższa, pomimo zachowania się zgodnie z krajowymi normami kierowca może zostać ukarany mandatem lub nawet zatrzymaniem prawa jazdy. Dlatego też firmy spedycyjne, które zajmują się organizacją przewozów międzynarodowych, muszą doskonale znać wszelkie regulacje prawne w tym zakresie – zarówno ogólne, jak i lokalne. Ponieważ spedycja międzynarodowa rozwija się, a kontakty między krajami są coraz szersze, na potrzeby organizacji transportu opracowano dokumenty, które ujednolicają zasady spedycji międzynarodowej na terenie całej Unii Europejskiej. Jeszcze do niedawna dokumentem regulującym zasady przewozów międzynarodowych była ustanowiona w 1956 r. w Genewie Konwencja CMR. Zawarte w niej przepisy nie obejmują jednak wszystkich aspektów współczesnej spedycji. Dlatego jako jej uzupełnienie stosuje się wskazówki Międzynarodowej Federacji Zrzeszeń Spedytorów (FIATA). Celem działalności tej światowej organizacji jest utrzymanie wysokiego poziomu usług spedycyjnych. Federacja zrzesza obecnie 93 organizacje spedytorów z 84 krajów, które akceptują zawarte w jej przepisach postanowienia. Inne konwencje i umowy spedycyjne to:

• Konwencja AETR – ogólnoeuropejska umowa regulująca pracę pracy załóg pojazdów, które wykonują międzynarodowe przewozy drogowe (wiek, czas spędzony za kierownica, tachografy),
• Konwencja ATP – umowa międzynarodowa, która reguluje zasady przewozu towarów szybko psujących i artykułów spożywczych,
• Konwencja TIR – porozumienie celne dotyczące przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR,
• Konwencja wiedeńska ONZ o umowach sprzedaży towarów na rynku międzynarodowym,
• Konwencja WPT – o Wspólnej Procedurze Tranzytowej,
• Konwencja Narodów Zjednoczonych o Międzynarodowym Multimodalnym Przewozie Towarów
• ADR – umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych.

Na ternie Polski stosuje się Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne (OPWS), stworzone w 2002 roku przez Polską Izbę Spedycji i Logistyki.