Zasady BHP przy pracy z samojezdnym żurawiem wieżowym

Korzystanie z samojezdnego żurawia wieżowego to sposób na przyspieszenie realizacji prac, a także na ograniczenie kosztów eksploatacji sprzętu. W ramach prowadzonych czynności trzeba jednak dokładnie wypełniać procedury związane z bezpieczeństwem. Przenoszenie ładunków o dużej masie na znacznej wysokości wiąże się z ryzykiem wypadku, w którym mogą ucierpieć zarówno osoby, które znajdą się w strefie pracy żurawia, jak i sam ładunek.

Charakterystyka mobilnych żurawi wieżowych

Mobilne żurawie wieżowe to wyjątkowe rozwiązanie pozwalające na połączenie najważniejszych cech uniwersalnych żurawi samochodowych oraz wykorzystywanych do tej pory głównie przy inwestycjach budowlanych żurawi wieżowych. Hybryda, jaką jest mobilny żuraw wieżowy, oferuje zasięg działania porównywalny z żurawiami wieżowymi, zaś za sprawą kabiny operatora umieszczonej na dużej wysokości również znakomitą widoczność całego rejonu działania. W wielu modelach żurawi stosowana jest kabina, którą można przemieszczać w szerokim zakresie wysokości. Udźwig żurawia pozwala na swobodne wykonywanie większości zadań budowlanych, rozbiórkowych i montażowo-instalacyjnych – wyjaśnia przedstawiciel firmy FANBE, która wykonuje usługi dźwigowe, a także zajmuje się sprzedażą i wynajmem dźwigów i ładowarek teleskopowych.

Pod względem swobody przemieszczania oraz ilości miejsca niezbędnego do ustawienia sprzętu w pozycji roboczej mobilne żurawie wieżowe dorównują żurawiom samochodowym. Zestaw dociera do miejsca pracy samodzielnie i jest wyposażony we wszystkie potrzebne elementy, w tym balast. Rozstawienie podpór odbywa się tak jak w żurawiu samochodowym, a zadania mogą być zwykle zrealizowane w czasie od kilkunastu do kilkudziesięciu minut, zazwyczaj przez jednego operatora.

Największymi zaletami korzystania z mobilnych żurawi wieżowych jest fakt, że mogą one operować na bardzo ograniczonym terenie. Liczy się także możliwość szybkiego rozstawiania i składania sprzętu, jak również przerzucania go w miarę potrzeb do różnych zadań w obrębie tej samej lub nawet oddalonej inwestycji. Korzystanie z żurawi hybrydowych oznacza maksymalne wykorzystanie sprzętu i ogranicza koszty jego użytkowania, redukując czas potrzebny na przemieszczanie i ustawianie urządzenia.

Warto pamiętać, że ze względu na specyfikę wykonywanych zadań, które łączą się z przemieszczaniem ładunków o dużej masie na sporej wysokości, poprawna eksploatacja żurawi wymaga ścisłego respektowania wszystkich przepisów BHP. Tylko takie podejście gwarantuje bezpieczeństwo pracowników przebywających w pobliżu strefy pracy żurawia i unoszonych materiałów oraz zgromadzonego nieopodal sprzętu. Błędy w eksploatacji tego rodzaju urządzeń mogą się okazać przyczyną poważnych wypadków i pociągać za sobą koszty związane z wypłatą odszkodowań, zniszczeniami oraz przestojami.

Najważniejsze zasady BHP związane z przystąpieniem do eksploatacji żurawia

Prawidłowe użytkowanie żurawia wymaga skrupulatnego przestrzegania zasad BHP. Dotyczą one różnych aspektów realizowanych zadań, jednak najważniejsze z nich wiążą się z zabezpieczeniem terenu, na którym żuraw będzie pracował, odpowiednim rozstawieniem i przygotowaniem urządzenia, a także przestrzeganiem zasad pracy operatora. Warto podkreślić, że przepisy regulujące sprawy eksploatacji żurawi dotyczą wszystkich operatorów, niezależnie od formy, w jakiej są zatrudnieni. Oznacza to, że mają oni identyczne obowiązki i muszą przestrzegać tych samych procedur bezpieczeństwa.

Każdy żuraw podlega dozorowi technicznemu i musi być dopuszczony do użytkowania przez Urząd Dozoru Technicznego. Do jego obsługi wymagane są odpowiednie uprawnienia. Operator musi mieć ważne zaświadczenie kwalifikacyjne  wydawane po zdaniu egzaminu teoretyczno-praktycznego. Jeśli przy pracy żurawia niezbędna jest pomoc hakowego albo sygnalisty również oni powinni posiadać udokumentowane kwalifikacje. Jest to konieczne, ze względu na to, że ich praca wiąże się z dużą odpowiedzialnością i wymaga skrupulatnego przestrzegania obowiązujących reguł.

Operator żurawia, podobnie jak sygnalista i hakowy powinien być wyposażony w środki ochrony indywidualnej dopasowane do występujących zagrożeń. W większości przypadków będą to m.in. kask, rękawice, kamizelka odblaskowa, a często również ochronniki słuchu czy okulary.

Rozpoczęcie pracy wymaga dokładnego sprawdzenia i odnotowania wyników przeglądu w dokumentacji żurawia. W ramach codziennej obsługi konieczne jest m.in. sprawdzenie, czy urządzenie posiada odpowiednie dopuszczenia i przeglądy, a także kontrola stanu technicznego. Operator powinien zweryfikować oznakowanie, sprawdzić działanie zabezpieczeń, a także prawidłowe funkcjonowanie wszystkich układów, np. hydrauliki, sterowania, podpór czy mechanizmów jezdnych.

Podstawowym zabezpieczeniem terenu pracy żurawia jest odpowiednie oznaczenie całego obszaru. W miejscu, gdzie są przenoszone ładunki, nie powinny się znajdować osoby postronne, a strefa niebezpieczna musi być oznaczona barierkami albo taśmą ostrzegawczą. Dokładnego sprawdzenia wymaga też stabilność i nośność gruntu, na którym ma być ustawiony dźwig. Szczególnej uwagi wymagają lokalizacje znajdujące się w sąsiedztwie skarp albo wykopów. Stateczność żurawia powinna być pod kontrolą przez cały czas pracy urządzenia.

O czym musi pamiętać operator żurawia w czasie pracy?

Podobnie jak w przypadku pozostałych typów dźwigów operator musi zwracać uwagę na swoje pole widzenia, a w razie potrzeby korzystać z pomocy sygnalisty. Jeśli zachodzi taka potrzeba, teren pracy powinien być dodatkowo oświetlony. Bardzo ważne jest respektowanie zasad przenoszenia ładunków – nieprzekraczanie maksymalnego udźwigu oraz zasięgu pracy. W czasie wykonywania zadań operator powinien zwracać uwagę na siłę wiatru. Zabronione jest przenoszenie ładunków wielkowymiarowych przy porywach do 10 m/s, a pozostałych przy 15 m/s, chyba że zezwala na to producent żurawia. Nie można też pracować, jeśli warunki atmosferyczne ograniczają widoczność. Zakazana jest praca w czasie burzy.

Warto wspomnieć, że dla samojezdnych (mobilnych) żurawi wieżowych nie ma ograniczeń, jeśli chodzi o czas pracy operatora. Klimatyzowane i ogrzewane kabiny zapewniają odpowiednie warunki pracy, poprawiają jej komfort i bezpieczeństwo. Wewnątrz nie może panować hałas większy niż 80 decybeli. Jednak na operatorze żurawia spoczywa bardzo duża odpowiedzialność, dlatego ma on obowiązek zaprzestać wykonywania swoich zadań w sytuacji, gdy zauważy, że dalsza eksploatacja urządzenia będzie się wiązała z niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia lub mienia.

Podczas transportowania ładunku operator powinien ściśle przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa. Nie wolno mu przemieszczać ładunków ponad znajdującymi się poniżej ludźmi. Niedopuszczalne są również próby przemieszczania ładunku ukośnie czy kołysania nim. Zabronione są ponadto próby wyrywania ładunku z podłoża, np. przymarzniętego czy wbitego w grunt. Operator żurawia nie może również przemieszczać ładunku, który nie jest właściwie wypoziomowany.