Zakłady przemysłu drzewnego. Czym się zajmują?

Pozyskiwanie drewna daje możliwość korzystania z surowca, łączącego w sobie wysokie zalety użytkowe z niepowtarzalnym wyglądem i wysoką trwałością, a przy tym jest przyjazne dla użytkowników i środowiska naturalnego. Zanim jednak drewno będzie mogło być zastosowane do wykonania wszelkiego rodzaju konstrukcji czy przedmiotów użytkowych musi być poddane odpowiedniej obróbce w zakładach przemysłu drzewnego.

Dlaczego drewno jest tak chętnie stosowane?

Drewno to jeden z najpopularniejszych materiałów budowlanych, który jest wykorzystywany zarówno do wykonywania różnego rodzaju konstrukcji, jak i wznoszenia całych budynków. Z drewna na ogół przygotowuje się więźbę dachową w domach jednorodzinnych oraz budynkach użytkowych o mniejszej powierzchni. Stosuje się do robienia schodów wewnętrznych i zewnętrznych oraz stolarki otworowej – ościeżnic i ram okien czy drzwi. Powstają z niego słupy i belki podtrzymujące wiaty i elementy stropów. Drewno to także cieszący się ogromnym zainteresowaniem materiał wykończeniowy, wybierany na podłogi, boazerie, listwy lub parapety, do produkcji różnych ozdób i elementów dekoracyjnych. Jest ponadto podstawowym surowcem stosowanym w meblarstwie, zarówno jako drewno lite, jak i wyroby drewnopochodne. Z drewna wykonuje się ogrodzenia i obiekty małej architektury ogrodowej od altan po tarasy, czy też ławki. Drewno i jego odpady to również znakomity materiał do wytwarzania pelletu drzewnego

– wylicza przedstawiciel Zakładu Przemysłu Drzewnego w Uścimowie, specjalizującego się w obróbce tartacznej, suszeniu i produkcji wyrobów z drewna.

Ogromna popularność drewna wynika z jego znakomitych właściwości zarówno, jeśli chodzi o wytrzymałość mechaniczną, jak i dużą trwałość. Drewno jest odporne na ściskanie, ma dobry stosunek elastyczności do sztywności, świetnie znosi duże obciążenia wzdłużne i poprzeczne, wyróżnia się znakomitą relacją swoje masy do osiąganych parametrów wytrzymałościowych. Przy utrzymywaniu optymalnej wilgotności jest mało podatne na skurcz i paczenie się. Przy właściwej impregnacji jest odporne na wysoką temperaturę oraz działanie ognia. Użycie dobrze dobranych preparatów sprawia ponadto, że nie jest niszczone przez owady ani nie rozwijają się na jego powierzchni grzyby i pleśnie. Ogromne znaczenie mają walory wizualne drewna – jego ciekawe usłojenie, wybarwienie oraz rozkład sęków. Liczy się także przyjemna w dotyku faktura, wysoka pojemność cieplna oraz zdolność do regulowania wilgotności i pozytywny wpływ na mikroklimat panujący w pomieszczeniach, gdzie je wykorzystano. Nie bez znaczenia jest jego przystępna cena oraz łatwa dostępność, a także szerokie możliwości obróbki.

Drewno jest słusznie uważane za materiał ekologiczny. Drewno pozyskuje się w ramach zrównoważonej gospodarki leśnej, często na specjalnie prowadzonych plantacjach. Wycinki w takich miejscach wiążą się z równoległym zalesianiem innych obszarów, przez co proces nie ma wpływu na cały ekosystem. Co ważne, drewno jest uznawane za surowiec odnawialny, który jednocześnie łatwo poddawać recyklingowi i ponownie wykorzystać, także jako materiał opałowy lub kompost. Nie przyczynia się też do zwiększania zmian klimatycznych, ponieważ podczas wzrostu kumuluje w sobie znaczne ilości dwutlenku węgla, a procesy związane z jego wycinaniem, obróbką i transportem powodują znacznie mniejszy poziom emisji niż wytwarzanie tworzyw sztucznych czy produkcja innych materiałów budowlanych takich jak beton albo cegła.

W jaki sposób drewno jest przygotowywane do wykorzystania?

Wykorzystanie drewna jest jednak możliwe tylko wówczas, gdy zostanie w odpowiedni sposób pozyskane i przygotowane do dalszej obróbki. Surowe drewno po wycince trafia więc do zakładów przemysłu drzewnego, które zajmują się przystosowaniem go do potrzeb użytkowników. Po wycięciu i usunięciu gałęzi oraz okorowaniu, co często wykonywane jest przez w pełni zmechanizowane harvestery wyposażone w specjalne głowice, pnie muszą być dostarczone do tartaku, który za pomocą przecierania, czyli cięcia przy pomocy dużych pił zwanych trakami przygotuje z niego tarcicę. Służy ona do wytwarzania belek, bali, krawędziaków, a także desek, łat i listew. Tartaki dostarczają też drewna o określonym przeznaczeniu, selekcjonowanym ze względu na sposób wykorzystania oraz gatunek i jakość np. na drewno szalunkowe, konstrukcyjne, służące do wyrobu mebli lub parkietów.

Surowe drewno dostarczone bezpośrednio „z lasu” ma wysoką wilgotność, która musi być obniżona do około kilkunastu procent w zależności od zastosowania. Służą do tego specjalne suszarnie drewna, które sezonują je na świeżym powietrzu, tak by możliwe stało się naturalne odparowanie wody dzięki dyfuzji zachodzącej w pniach. Możliwe jest również poddawanie ściętego drewna suszeniu wspomaganemu, które prowadzi się w odpowiednio przystosowanych komorach, gdzie wskutek działania niskiego ciśnienia (suszenie podciśnieniowe) albo prądu o dużej częstotliwości powodującego odparowywanie wody (suszenie dielektryczne) z drewna wydostaje się nagromadzona woda. Możliwe jest też suszenie z wykorzystaniem spalin albo przegrzanej pary.

Równie ważne jest poddanie drewna odpowiedniej impregnacji, co odbywa się zwykle ciśnieniowo albo w ramach kąpieli zanurzeniowej. Wprowadzanie środków obniżających palność czy poprawiających odporność na zagrożenia mikrobiologiczne jest wykonywane tylko w przypadku drewna, które będzie wykorzystywane jako materiał, z którego powstaną elementy budynków. W przypadku drewna używanego jako dekoracja czy surowiec dla meblarstwa nie jest to potrzebne, tym bardziej że mogłoby obniżyć walory estetyczne.

Drewno dostarczane przez tartaki może być wykorzystywane na różne sposoby. Używa się go do budowy drewnianych domów wznoszonych z bali albo wykonywanych w technologii szkieletowej. Jest stosowane jako surowiec do budowy więźby dachowej, wiat, garaży i budynków użytkowych. Powstają z niego domki letniskowe, altany ogrodowe, ogrodzenia, a także deski znajdujące zastosowanie przy budowie tarasów. Drewno często jest też przeznaczane na wykonywanie wyposażenia placów zabaw, na schody, balustrady listwy wykończeniowe, okna i drzwi oraz bramy garażowe, a także sprzedawane jako deski podłogowe lite i warstwowe, parkiety oraz boazerie. Duże ilości drewna są zużywane przez stolarnie zajmujące się produkcją mebli od kuchennych po stoły i krzesła. Drewno jest też potrzebne jako materiał szalunkowy do zabezpieczania wykopów i wylewania fundamentów.