Rola rodziny w walce o wyjście z nałogu

Uzależnienie dotyka nie tylko osobę zmagającą się z nałogiem, ale też jej najbliższą rodzinę – partnera i dzieci. Każda osoba próbuje radzić sobie z problemem na swój sposób, jednak łączy je poczucie niepewności, braku bezpieczeństwa i świadomość rozmycia dotychczasowych granic. Czy bliscy osoby uzależnionej są w stanie jej pomóc?

Jak wygląda życie rodziny, w której jest osoba uzależniona?

Wraz ze zmianami, jakie stopniowo zachodzą w funkcjonowaniu osoby uzależnionej, zmienia się również codzienność wszystkich bliskich jej osób. W rodzinach, w których są dzieci, szczególnie dotkliwe jest milczenie na temat problemu uzależnienia. Na pewnym jego etapie, wszyscy wiedzą co się dzieje i mają wypracowane mechanizmy łagodzenia skutków poczynań osoby uzależnionej. W przypadku młodszych dzieci wiedza ta będzie oczywiście okrojona, jednak bardzo dobrze czytają one emocje panujące w rodzinie. Zdarza się, że partner lub partnerka popadają we współuzależnienie, które objawia się podporządkowywaniem swojego życia uzależnieniu. Wyszukują usprawiedliwienia dla alkoholika lub narkomana, jeśli nie stawi się w pracy, zacznie popadać w długi czy zachowywać się w sposób agresywny lub kompromitujący. Próby nazwania problemu mogą być bardzo trudne – współuzależnienie służy, wbrew temu, co myślą osoby współuzależnione, rozwojowi choroby, a nie jej leczeniu.

Czy rodzina może pomóc osobie uzależnionej?

Nadrzędnym celem powinno być zadbanie o bezpieczeństwo osoby uzależnionej oraz rodziny, szczególnie wtedy, gdy dochodzi do aktów przemocy lub agresji. Uzależnienie trzeba traktować jak chorobę – takie podejście pozwoli zrozumieć, że osoba uzależniona potrzebuje profesjonalnej pomocy, a także zdejmie ciężar poczucia winy z chorego i jego bliskich. Jedynym skutecznym sposobem leczenia uzależnień jest terapia odwykowa. Ośrodki odwykowe, takie jak Primum Vivere, oferują również pomoc dla rodzin osób uzależnionych, które mogą wziąć udział np. w terapii dla rodzin alkoholików. Wiedza na temat mechanizmów uzależnień oraz ich wpływu na funkcjonowanie rodziny pozwala odnaleźć się w niezwykle trudnej sytuacji i zacząć od nowa wyznaczać granice i wprowadzać zdrowe nawyki.

Osoba uzależniona nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z nałogiem, nawet gdy będzie otoczona wsparciem i miłością rodziny. Przekonywanie do zerwania z piciem czy zażywaniem substancji psychoaktywnych, a także zachowania takie jak wylewanie alkoholu – to wszystko może być nieskuteczne wobec poważnej, postępującej choroby. Należy również pamiętać, że samodzielne próby odstawienia alkoholu lub narkotyków mogą skończyć się tragicznie. W zaawansowanej fazie uzależnienia pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego, np. wymioty, drażliwość, agresja, bezsenność, drgawki, omamy.