Rodzaje aparatów ortodontycznych.

Piękny i promienny uśmiech jest niezaprzeczalnie naszą wizytówką. Dodaje nam pewności siebie, „przełamuje lody” w relacjach międzyludzkich. Czasem niestety nie do końca możemy się nim cieszyć. Bywa, że zęby nie rosną prawidłowo, krzywią się, zachodzą na siebie – wtedy z pomocą przychodzi nam dziedzina zajmująca się leczeniem wad zgryzu – ortodoncja. W tym artykule poznasz rodzaje i cechy poszczególnych aparatów ortodontycznych.

Dlaczego tak ważne jest dbanie o zgryz?

Jak zapewnia specjalista ortodonta ze Specjalistycznej Praktyki Ortodontycznej z Katowic, wady zgryzu negatywnie wpływają nie tylko na nasz wygląd, ale i na zdrowie. Nieleczone wady zgryzu powodują próchnicę (gdy zęby ściśle do siebie przylegają, bądź zachodzą na siebie – higiena bywa utrudniona), choroby przyzębia, problemy z wymową, czy zaburzenia żucia. Na szczęście nie ma ograniczeń czasowych, jeśli chodzi o korektę wad zgryzu. Nowoczesna medycyna pozwala korygować wady zgryzu na każdym etapie życia, jednak, ze względu na powyższe – ryzyko próchnicy oraz chorób przyzębia – warto rozpocząć leczenie wad zgryzu niezwłocznie po ich zauważeniu.

Aparat ruchomy to idealne rozwiązanie dla najmłodszych!

Aparat ruchomy stosowany jest u najmłodszych – już od 4 roku życia, do momentu, zanim uzębienie całkowicie zmieni się na stałe (do około 12 roku życia), taki aparat przeznaczony jest do zębów mlecznych, jak i tych mieszanych. Aparat ruchomy służy korekcji wad zgryzu, rozbudowie łuków zębowych oraz stymulacji wzrostu szczęki. Jak sama nazwa wskazuje – aparat można zdjąć samodzielnie. Istnieje podział aparatów ruchomych na jednoszczękowe (zakładane są na jeden łuk zębowy) lub dwuszczękowe (na oba łuki). Technik protetyk pobiera odcisk uzębienia od pacjenta, na jego podstawie tworząc odpowiedni aparat ortodontyczny, dostosowany do rodzaju leczonej wady.

Wśród aparatów ruchomych wyróżnić można tak zwaną Płytkę Schwarza, która stymuluje kości do przyrostu na szerokość, a tym samym poszerza łuki zębowe. Płytka Schwarza składa się z elementu akrylowego, który odzwierciedla kształt podniebienia, metalowych łuków wargowych, podtrzymujących aparat oraz korygujących przednie zęby, klamer, które utrzymują aparat, śrub oraz sprężynek służących do regulacji aparatu.  Aby uzyskać pożądany efekt w postaci korekty ustawienia łuków zębowych, aparat należy nosić możliwie jak najdłużej w ciągu doby.

 Kolejny rodzaj aparatu - Twin Block składa się z dwóch elementów, dopasowanych zarówno do szczęki, jak i do żuchwy. Zadaniem tego konkretnego aparatu jest wysunięcie żuchwy do przodu i jej odpowiednie ustawienie względem szczęki, wspomaga on leczenie tyłozgryzu, przeciwdziała nieprawidłowemu ustawieniu stawu skroniowo-żuchwowego oraz rozszerza dolny lub górny łuk zębowy.

Wśród ruchomych aparatów ortodontycznych znaleźć możemy również tzw. Trainer – jest to aparat czynnościowy, wykorzystujący naturalną siłę mięśni policzków oraz języka, co ma na celu wymuszenie prawidłowego ułożenia żuchwy oraz szczęki. Trainer zapobiega przesuwaniu się żuchwy ku przodowi i ogranicza nacisk języka na przednie zęby, eliminuje złe nawyki, wymuszając jednocześnie prawidłowe układanie warg oraz języka.

Dla kogo stały aparat ortodontyczny?

Przyjęło się, że z dobrodziejstwa aparatów ortodontycznych oraz szeroko pojętej ortodoncji zwykły korzystać dzieci, ewentualnie nastolatkowie, których zgryz jest dopiero na etapie kształtowania się. Nic bardziej mylnego! Coraz częściej do gabinetów ortodontycznych zgłaszają się dorośli, którzy pragną mieć rząd równych pięknych zębów. Na szczęście nic nie stoi na przeszkodzie, by efekt ten, nawet mimo wieku, osiągnąć. Potrzeba jedynie determinacji i cierpliwości, bowiem takie leczenie może trwać nawet 2-3 lata. Ten czas jest jednak niczym w porównaniu z obiecującym ostatecznym efektem!

Przyjrzyjmy się zatem bliżej aparatom ortodontycznym dla dorosłych. Ich zadaniem jest odpowiedni nacisk na dany ząb lub ich grupę, co powoduje pozycjonowanie się wszystkich zębów w szczęce i żuchwie, ułożenie ich w prawidłowych miejscach. Jedne z najpopularniejszych to aparaty stałe metalowe – których zamki wykonane są z tytanu lub niklu, cechują się trwałością oraz niższą ceną. Główne elementy tego aparatu (łuk ortodontyczny oraz zamki) wykonane są z metalu. Niemetalową część aparatu stanowią tak zwane ligatury (to gumki, na których oparte są zamki, znajdują się one w miejscu, gdzie ząb stykałby się z zamkiem aparatu). Zamki aparatu przytwierdzane są do poszczególnych zębów, na nich natomiast montowany jest metalowy łuk ortodontyczny, który, wywierając na zęby odpowiedni nacisk, powoduje ich przesuwanie się w odpowiednim kierunku.

Drugą grupą aparatów stałych są aparaty estetyczne (ceramiczne) – zamki w tego rodzaju aparatach wykonane są z przezroczystego materiału (głównie z ceramiki, kryształu). Tego typu aparat jest wybierany najchętniej ze względu na swoją estetykę (mimo, że ma on wyższą cenę oraz większą awaryjność niż aparaty w całości wykonane z metalu). Użytkownik może dopasować kolor ligatur, by zarówno one jak i zamki były kolorystycznie jak najbardziej zbliżone do odcienia uzębienia.

Kolejnym rodzajem aparatów stałych są aparaty samoligaturujące – cechują się one unikalną budową zamków, wyposażonych w klapki utrzymujące drut ortodontyczny. Ten rodzaj aparatu jest pozbawiony ligatur, co powoduje, że utrzymanie higieny jamy ustnej jest dużo łatwiejsze, gdyż cząstki pokarmu nie pozostają w okolicy ligatur, jak ma to miejsce w przypadku aparatów ceramicznych, czy metalowych.

Aparat lingwalny to idealne rozwiązanie dla osób, które nie chcą, by ich aparat był widoczny, a na dodatek mają odpowiednie warunki, by taki aparat założyć (oraz fundusze! - ten aparat nie należy do najtańszych, cena waha się w granicach 10 - 15 tysięcy złotych za oba łuki). Ten rodzaj aparatu wyglądem przypomina standardowy aparat metalowy, z tą różnicą, że lingwalny zakładany jest po wewnętrznej stronie zębów. Tego typu aparat ma zarówno swoje zalety, jak i wady. Wśród pierwszych zaznaczyć trzeba niewątpliwie estetykę – aparat jest zupełnie niewidoczny. Wadą tego rozwiązania jest z pewnością wysoka cena oraz możliwe przejściowe problemy z wymową. Ponadto, nie każdy ma odpowiednie warunki, by skorzystać z tego rodzaju aparatu – przeciwwskazaniem do jego założenia jest niska część korony zęba, co uniemożliwia stabilne przymocowanie zamka oraz choroby przyzębia.

Poza standardowymi aparatami montowanymi do łuków zębowych, specjaliści ortodonci proponują również nowość w postaci nakładek zwanych Invisalign. Jest to innowacyjna metoda leczenia wad zgryzu, przy zastosowaniu nieinwazyjnych nakładek, dostosowanych do luków zębowych użytkownika. Wśród zalet tego rozwiązania należy wymienić komfort użytkowania, łatwość utrzymania odpowiedniej higieny, rzadsze wizyty w gabinecie ortodontycznym.

Piękny uśmiech jest naszą wizytówką, kluczem do relacji międzyludzkich. Jeśli nie do końca możemy się nim cieszyć – warto to zmienić. Współczesna ortodoncja przynosi nam szereg rozwiązań, dzięki którym znów z radością i pewnością siebie spojrzymy w lustro.