Najczęściej spotykane wady zgryzu

Wielu z nas z zazdrością patrzy na idealnie proste zęby telewizyjnych prezenterów i celebrytów. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, że piękne, równe zęby nie są z reguły darem od matki natury. Na ogół każdy obdarzony jest jakąś wadą zgryzu, z którą jednak można walczyć. Przedstawiamy najczęściej spotykane wady zgryzu.

Czym jest wada zgryzu?

Wadą zgryzu nazywamy nieprawidłową budowę szczęk, zaburzającą czynności jamy ustnej. Może ona powodować zniekształcenie mowy, trudności w oddychaniu i jedzeniu. Wady zgryzu można wykryć już w dzieciństwie i najlepiej od razu z nimi walczyć. Można je bowiem całkowicie zniwelować lub przynajmniej skorygować. Wady zgryzu mogą wynikać z nieprawidłowości w obrębie budowy i położenia względem siebie kości szczęki i żuchwy, bądź z zaburzonego układu łuków zębowych. Bardzo często zdarza się, że wada jest cechą wrodzoną, która wynika z czynników dziedzicznych lub ze środowiska zewnętrznego działającego na płód przez organizm matki (za pojawienie się wady zgryzu mogą być odpowiedzialne niektóre leki i witaminy). Jednak, jak zauważa lekarz ortodonta Ewa Hornik-Pietrzyk, wady zgryzu mogą też być spowodowane złymi nawykami, w tym uporczywym ssaniem kciuka.

Rodzaje wad zgryzu

Wśród najczęściej spotykanych wad zgryzu wyróżnia się:

• tyłozgryz – polega na cofnięciu się dolnego łuku zębowego względem górnego (zęby przednie nie stykają się), w nasilonej postaci górne siekacze mogą być pochylone ku górnej wardze, a twarz zniekształcona z powodu cofnięcia żuchwy i opadnięcia kącików ust; osoba z tą wadą zgryzu wymawia głoski „s”, „z”, „c”, „dz” i „z” jako „ś”, „ź”, „ć” i „dź” (wszystko przez rozsunięcie zębów),
• zgryz głęboki – w tej wadzie górne zęby zachodzą bardzo głęboko na zęby dolne, przez co zakrywają 2/3 ich wysokości, a to powoduje, że twarz traci symetrię poprzez skrócenie dolnego odcinka; zęby ułożone w ten sposób ścierają się nadmiernie, toteż wadę tę koniecznie trzeba korygować, by zredukować problemy dentystyczne, choroby dziąseł i przyzębia; ponadto, przy tej wadzie zgryzu występuje zniekształcenie głosek dentalizowanych,
• przodozgryz – polega na tym, że dolny łuk zębowy zachodzi na górny, co widoczne jest w rysach twarzy (widać wysuniętą do przodu bródkę i dolną wargę); wada tak nadaje twarzy groźnego wyrazu,
• zgryz krzyżowy – wada ta charakteryzuje się tym, że dolne zęby zachodzą na górne na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym,
• zgryz otwarty – wada zgryzu, w której zęby nie stykają się wcale, przez co powstaje prześwit nazywany szparą niedogryzową; wada ta znacznie utrudnia gryzienie, żucie i poprawną wymowę (szczególnie spółgłosek przedniojęzykowych zębowych, w tym t, d, s, z, dz, c, n oraz ł); powoduje wydłużenie twarzy, niedorozwój szczęki, wysokie podniebienie (tzw. gotyckie), a także obniżone napięcie języka, mięśni warg i mięśni żujących,
• stłoczenia – wada, w której zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów; w tym przypadku zęby wyrastają poobracane, pod niewłaściwym kątem i w nieodpowiednich miejscach, ponieważ nie ma dla nich miejsca w szczęce i żuchwie,
• zęby odseparowane – w wadzie tej nadmiar miejsca w szczęce i żuchwie powoduje występowanie widocznych szpar między zębami.