Na czym polegają badania EMG?

Wiele osób doświadcza osłabienia lub nadmiernego napięcia mięśni. Dolegliwości te mogą mieć rozmaite przyczyny. Czasem zgłaszane problemy mają podłoże neurologiczne. Aby móc to rzetelnie zdiagnozować, przeprowadza się badania EMG (elektromiografię). Na czym dokładnie one polegają, w jakich przypadkach są wykonywane, i jak należy się do nich przygotować?

Co to jest badanie EMG i kiedy jest wskazane?

Badanie EMG pozwala ocenić funkcjonowanie mięśni oraz nerwów. Umożliwia zlokalizowanie zmian patologicznych zachodzących w mięśniach, a także określenie ich charakteru.

Elektromiografii poddawani są pacjenci cierpiący na różnego rodzaju schorzenia będące skutkiem ucisku nerwów (np. zespół cieśni nadgarstka) oraz choroby złącza nerwowo-mięśniowego (np. miastenię). Badanie wykonuje się także w przypadku uszkodzenia nerwu twarzowego lub trójdzielnego, a także uszkodzenia korzeni rdzeniowych czy też splotu barkowego. Wskazaniem jest również miopatia nabyta.

Na podstawie elektromiografii można rozpoznać dystrofie mięśniowe oraz stwardnienie rozsiane. Badanie EMG przeznaczone jest także dla osób uprawiających sport, ponieważ umożliwia ono rzetelną ocenę procesu nauczenia i doskonalenia techniki sportowej w różnych dyscyplinach.

Przebieg badań EMG

W badaniu EMG wykorzystuje się elektromiograf – specjalną aparaturę wyposażoną w elektrody mięśniowe, których zadaniem jest rejestrowanie zmieniających się podczas badania bioprądów. Podczas elektromiografii pacjent leży na specjalnym łóżku. Lekarz najpierw bada mięsień w stanie spoczynku, wkłuwając w niego elektrodę. W dalszej części badania pacjent proszony jest o napięcie jednego mięśnia. Ostatnim etapem jest badanie całej grupy napiętych mięśni w obrębie konkretnego miejsca.

Badanie EMG może być podzielone na kilka części (prób). Zazwyczaj nie jest ono wykonywane w trakcie jednej sesji. Sposób postępowania uzależniony jest jednak od konkretnego przypadku.

Elektromiografia obejmuje 3 próby:

• elektroneurografia: służy ocenie przewodnictwa w nerwach obwodowych i poprzedza właściwe badanie mięśni. W badany mięsień wprowadzane są elektrody igłowe w odległości 1 – 2 cm od siebie. Przez elektrody przechodzi bodziec elektryczny, co pozwala na diagnozowanie mięśnia w stanie spoczynku, a także w trakcie dowolnego ruchu lub wysiłku.
• próba miasteniczna - nieinwazyjne badanie transmisji nerwowo-mięśniowej za pomocą powierzchniowych elektrod stymulujących nerwy. Próba ta pozwala zdiagnozować  miastenię - chorobę objawiającą się osłabieniem i szybszym zmęczeniem mięśni.
• próba ischemiczna (tężyczkowa): umożliwia wykrycie nadpobudliwości nerwowo-mięśniowej i wyładowań u pacjentów cierpiących na tężyczkę. Typowymi symptomami tej choroby są niekontrolowane skurcze mięśni, którym niekiedy towarzyszy ból. W trakcie próby ischemicznej na ramię pacjenta zakładana jest opaska uciskowa w celu wywołania miejscowego niedokrwienia. Wykorzystuje się elektrodę igłową, która mocowana jest między kciukiem a palcem wskazującym badanej osoby.

O czym należy pamiętać przed badaniem EMG?

Badanie EMG trwa zwykle ok. 15 minut, a wyniki znane są od razu po zakończeniu kolejnych jego części.

Pacjenci, którzy dostają skierowanie na badanie EMG, często obawiają się, że może być ono bolesne. Ból może pojawić się w momencie wkłuwania elektrody w dany mięsień. Należy jednak wiedzieć, że elektroda jest znacznie cieńsza niż igły wykorzystywane w medycynie. Pacjent może także doświadczać dyskomfortu w czasie samego badania i w momencie kurczenia się mięśni.

Przed rozpoczęciem badania należy koniecznie powiedzieć lekarzowi o przyjmowanych lekach. Specjalista z gabinetu Dobra Diagnostyka dodaje: Szczególnie istotne jest poinformowanie o zażywaniu leków obniżających ciśnienie krwi. Warto też wiedzieć, że preparaty ziołowe i suplementy diety mogą zaburzyć wyniki elektromiografii.

Nie należy smarować ciała kremami i olejkami, ponieważ może to utrudnić przyczepienie elektrod. Trzeba też pamiętać o dokładnym umyciu badanej części  ciała.

Elektromiografia nie jest wskazana w przypadku osób posiadających wszczepiony rozrusznik serca, sztuczne zastawki lub inne elementy metalowe w obrębie serca lub w okolicach miejsca, które wymagałoby diagnostyki.  Nie wykonuje się jej także u kobiet w ciąży.