Na czym polega terapia logopedyczna metodą Tomatisa?

Metoda Tomatisa, nazywana też treningiem uwagi słuchowej albo stymulacją słuchową, jest dziś coraz częściej wykorzystywana w rehabilitacji słuchowej dzieci i dorosłych. Swoją popularność zawdzięcza ona świetnym efektom terapeutycznym, jej skuteczność potwierdzają też autorytety z dziedziny słuchu. Jak przebiega terapia metodą Tomatisa i jakie są wskazania do niej? Odwiedzi na te pytania poniżej.

Stymulacja audio-psycho-fonologiczna według prof. Tomatisa

Alfred Tomatis to francuski specjalista z dziedziny otolaryngologii, jego autorska metoda stymulacji słuchowej opracowana w latach 50. XX wieku służy do usprawniania czynnego słuchania i tym samym redukowania problemów związanych z zaburzeniami uwagi i lateralizacji słuchowej u pacjentów. Jednym z jego odkryć był fakt, że zaburzenia słyszenia wynikają nie tylko z uszkodzenia słuchu, ale też z zakłóceń uwagi słuchowej. Odpowiednio dobrane do indywidualnych potrzeb pacjenta techniki terapeutyczne pozwalają na uporanie się z problemem mało efektywnego odbierania bodźców słuchowych i tym samym do poprawy komunikacji pacjenta z otoczeniem. Ma to duże znaczenie zwłaszcza u dzieci, w ich przypadku słuch i związana z nim komunikacja to kluczowy czynnik dla prawidłowego rozwoju.

Jak przebiega terapia?

Jak tłumaczy nam ekspert z Centrum Logopedyczno-Terapeutycznego w Kielcach: terapia metodą Tomatisa obejmuje 3 etapy. Jest to diagnostyka, faza pasywna i faza aktywna. Dla każdego pacjenta z zaburzeniami słyszenia ustalany jest indywidualny plan terapeutyczny. W ramach diagnostyki wykonywany jest m.in. test uwagi słuchowej i wywiad z rodzicami dziecka, na podstawie analizy wyników badań oraz uzyskanych informacji wskazywany jest kierunek terapii i zakłócenia odpowiadające za problemy pacjenta ze słyszeniem. Metoda Tomatisa wymaga wykorzystania odpowiedniego sprzętu do intensywnej stymulacji neurosensorycznej. Pierwsze sesje w ramach fazy pasywnej terapii służą pobudzeniu ucha i mózgu, ten etap może trwać około 3-18 tygodni. Ich uzupełnieniem są seanse aktywne mające formę głośnego czytania lub powtarzania z zastosowaniem modyfikacji lub przetwarzania głosu. Poszczególne etapy terapii zakończone są podsumowaniem i badaniem uwagi słuchowej u pacjenta. Na zakończenie terapii formułowana jest wyczerpująca diagnoza końcowa wykazująca uzyskane postępy oraz ewentualnie kierunki kontynuowania terapii. Efekty zastosowania metody Tomatisa są trwałe, konieczność prowadzenia dalszej pracy z pacjentem może wynikać z występowania poważnych problemów pedagogicznych czy emocjonalnych.  

Obszary zastosowania treningu słuchowego

Trening uwagi słuchowej zalecany jest głównie w przypadku problemów logopedycznych i komunikacyjnych. Warto też pamiętać o tym, że problemy z prawidłowym odbieraniem dźwięków mogą być powodem trudności motorycznych oraz emocjonalnych. Efektem zastosowania kuracji metodą Tomatisa jest nie tylko lepsza koncentracja i zdolność uczenia się, ale też łatwiejsze wypowiadanie się, poprawa koordynacji wzrokowo-słuchowej i orientacji w przestrzeni, wyciszenie, wzbogacenie słownictwa, stymulacja wyobraźni, nauka kontroli własnych emocji i większa pewność siebie. Dzięki terapii łatwiej też przyswaja się języki obce. Diagnostyce (i ewentualnie dalszej terapii) pod kątem uwagi słuchowej warto poddawać dzieci mające problemy z koncentracją lub nauką, jąkaniem się, a także wady wymowy, dysleksję, zaburzenia głosu. Bywa też, że tradycyjne terapie logopedyczne nie dają oczekiwanych rezultatów i w takiej sytuacji stymulacja słuchowa może być ich doskonałym uzupełnieniem. Metoda Tomatisa jest stosowana również u osób dorosłych z zaburzeniami mowy czy pamięci oraz zmagających się ze stresem i nerwicą. Rekomenduje się ją także pacjentom z autyzmem.