Na czym polega rozwód kościelny?

Rozwód kościelny – tajemniczy i niezrozumiały dla wielu, a jednocześnie temat budzący wiele emocji. Czym różni się od rozwodu cywilnego? Jakie są warunki jego uzyskania? W jakich okolicznościach Kościół może zgodzić się na unieważnienie sakramentu małżeństwa? W niniejszym artykule postaramy się wyjaśnić te kwestie i przybliżyć proces rozwodu kościelnego oraz jego konsekwencje.

Rozwód kościelny - kiedy jest możliwy?

W przeciwieństwie do rozwodu cywilnego, który oznacza rozwiązanie małżeństwa przed państwem, rozwód kościelny polega na unieważnieniu sakramentu małżeństwa w Kościele katolickim. Oznacza to, że według nauki Kościoła para nie była nigdy rzeczywiście małżeństwem w sensie duchowym. Należy zaznaczyć, że rozwód kościelny nie wpływa na ważność małżeństwa cywilnego ani nie zwalnia z obowiązków wynikających z niego.

Rozwód kościelny jest możliwy tylko w ściśle określonych przypadkach. Przede wszystkim muszą być spełnione przesłanki unieważnienia małżeństwa, które wynikają z prawa kanonicznego. Do najważniejszych z nich należą m.in. brak świadomości istoty sakramentu małżeństwa, brak wolności w wyborze małżonka, brak zdolności do zawarcia małżeństwa z powodu choroby psychicznej czy też istnienie tajemnicy przed zawarciem sakramentu, która wpłynęła na wolność decyzji.

Jak przebiega rozwód kościelny?

Proces rozwodu kościelnego jest skomplikowany i wymaga zaangażowania zarówno stron, jak i specjalistów – adwokatów kościelnych. Na samym początku osoba zainteresowana unieważnieniem małżeństwa powinna zgłosić się do swojej parafii lub diecezji z wnioskiem o wszczęcie postępowania. Następnie zostaje wyznaczony adwokat kościelny, który będzie reprezentował stronę w procesie.

W trakcie postępowania zbierane są dowody mające potwierdzić przesłanki unieważnienia małżeństwa. Mogą to być m.in. dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych czy też wyjaśnienia stron. Ważne jest również uzyskanie zgody drugiej strony na wszczęcie postępowania – w przypadku odmowy może być konieczne wystąpienie do sądu cywilnego z wnioskiem o wydanie stosownego orzeczenia.

Sąd kościelny, który rozpatruje sprawę, składa się z trzech sędziów duchownych. Po zapoznaniu się z materiałem dowodowym i wysłuchaniu stron oraz świadków sąd wydaje wyrok. Jeśli orzeka unieważnienie małżeństwa, to wyrok ten musi zostać zatwierdzony przez kolejną instancję – Sąd Metropolitalny. Dopiero po uzyskaniu ostatecznego orzeczenia można mówić o rozwodzie kościelnym.