Na czym polega proces odmanganiania wody?

Niewątpliwie słowo „odmanganianie” jest niezbyt ciekawie brzmiącym neologizmem, jednakże trudno o inne jednowyrazowe i krótkie określenie procesu usuwania związków manganu z wody. Chcąc nie chcąc zatem będziemy się tym wyrażeniem na potrzeby niniejszego artykułu posługiwali. Mangan jest wartościowym dodatkiem stosowanym do produkcji stali oraz nawozów sztucznych, a także jednym z ważniejszych dla naszego zdrowia mikroelementów, jednakże z drugiej strony obecność jego związków w wodzie sprawia nam sporo problemów.

Nadmiar manganu niepożądany w wodzie

Oczywiście jedynie nadmiary związków manganu w wodzie mogą nam szkodzić. Polskie normy mówią, że stężenie wszelkich związków manganu, w przeliczeniu na czystą jego postać nie może przekraczać 0,05 mg na jeden litr wody. Mówimy tu rzecz jasna o wodzie używanej do celów komunalnych i przemysłowych. Mangan zmienia właściwości organoleptyczne wody. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że pod jego wpływem zmienia się jej barwa, mętność, smak i zapach. Takie zmiany nie tylko zniechęcają do picia wody, ale i psują smak przygotowywanych przy jej udziale potraw. Wcale nie najmniejszym problemem dla nas jest to, że woda przesycona nadmiarem manganu pozostawia po sobie dość wyraźne przebarwienia, co uwidacznia się w szczególny sposób na pranych tkaninach, ceramice sanitarnej i na innych mających z nią styczność powierzchniach. Szczęśliwie istnieją skuteczne metody redukowania ilości tego pierwiastka w wodzie, co jak już powiedzieliśmy wcześniej, nazywamy w fachowym żargonie „odmanganianiem” i o czym możemy tutaj opowiedzieć dzięki uprzejmości specjalistów z firmy AQUALINE z Ząbek, którzy przekazali nam na ten temat garść cennych informacji.

Odmanganianie w praktyce

Związki manganu, a w szczególności jego soli jest znacznie trudniej usunąć z wody niż związki żelaza, wapnia czy magnezu, gdyż niełatwo poddają się one naturalnej hydrolizie. Hydroliza to proces rozkładu substancji chemicznych pod wpływem wody, które to później wytrącają się w postaci różnego rodzaju osadów. Uzdatnianie wody poprzez odmanganianie wymaga specjalnych metod z użyciem silnych utleniaczy lub przy zastosowaniu złóż z odpowiednio dobranymi katalizatorami. Ponieważ nie mamy ambicji pisania jakiegoś traktatu naukowego z chemii (taki z pewnością w tym miejscu niewielu naszych czytelników by zainteresował), to wymienimy tutaj jedynie kilka znanych i najczęściej stosowanych substancji i metod służących usuwaniu manganu z wody. Oto najważniejsze z nich:

• tlenki manganu jako katalizatory; osadzając się na złożu filtra ciśnieniowego, absorbują mangan w postaci wodorotlenków,
• złoże filtracyjne typu FILTER AG z użyciem dwutlenku krzemionki,
• złoże sedymentacyjne typu BIRM z użyciem granulowanego materiału filtracyjnego,
• złoże filtracyjne typu GREENSAND z zastosowaniem materiału filtracyjnego pochodzenia naturalnego.

Podsumowując rzecz, należy powiedzieć, że odmanganianie wody, podobnie zresztą, jak i jej odżelazianie czy zmiękczanie jest dość trudnym procesem.

Już samo zaprojektowanie stacji uzdatniania wody, takiej,  która usuwałaby z niej wszystkie szkodliwe zanieczyszczenia chemiczne, biologiczne czy mechaniczne wymaga i odpowiedniej, interdyscyplinarnej wiedzy i dużego doświadczenia.