Kim jest terapeuta zajęciowy?

Terapeuta zajęciowy to osoba, która zajmuje się kompleksowym prowadzeniem terapii, dzięki czemu przeciwdziała powstawaniu u pacjentów przewlekłych chorób i trwałego kalectwa oraz pomaga w przystosowaniu pacjenta do życia w świecie w nowy sposób. Jego praca odgrywa istotną rolę w powrocie do zdrowia i ma na celu polepszenie dobrostanu psychofizycznego swoich podopiecznych, a także zwiększenie ich satysfakcji i sprawności życiowej.

Dzięki swojej pracy terapeuta zajęciowy pomaga usprawnić kondycję fizyczną i psychiczną pacjenta, co w konsekwencji prowadzi do pomocy w uzyskaniu maksymalnie możliwej samodzielności osoby chorej.

Kto może zostać terapeutą zajęciowym?

Terapeuta zajęciowy powinien charakteryzować się wysoko rozwiniętymi umiejętnościami interpersonalnymi, ponadprzeciętną kreatywnością i aktywnością. Może nim zostać osoba, która ukończyła studia wyższe lub dwuletnią szkołę policealną, kwalifikującą do pracy w tym zawodzie. Wysoki poziom kształcenia w tym kierunku oferuje m.in. Wojewódzki Zespół Szkół Policealnych w Gdyni, dysponujący szeroką ofertą zajęć obejmujących m.in. zajęcia komunikacyjne, praktykę i techniki pracy terapeutycznej, a także naukę zawodowego języka obcego i języka migowego. Poza niezbędnym wykształceniem praca terapeuty zajęciowego wymaga przede wszystkim dobrze rozwiniętych umiejętności komunikacyjnych i interpersonalnych. Terapeuta na każdym etapie swojej pracy wchodzi w liczne kontakty z pacjentami i ich rodzinami, dlatego też powinien być główną osobą zapewniającą wsparcie i pomoc w rozwiązaniu problemów swoich podopiecznych. Osoby pracujące w tym zawodzie są empatyczne, kreatywne i z sercem na dłoni potrafią stawiać problemy drugiego człowieka na pierwszym miejscu. Oprócz tego wyróżnia ich niezwykła kreatywność w organizowaniu czasu wolnego swoich pacjentów.

Niezbędną umiejętnością w tym zawodzie jest również umiejętność trafnej oceny i diagnostyki sytuacji fizycznej, psychicznej i społecznej pacjenta tak, aby metody terapeutyczne były trafne i skuteczne. Dopasowanie odpowiednich zajęć do potrzeb pacjentów wymaga wysokich umiejętności organizacyjnych. Terapeuta zajęciowy powinien potrafić rozplanować indywidualny i/lub grupowy tok pracy, nie zapominając przy tym o różnorodności stosowanych metod i możliwościach pacjentów. Oprócz tego terapeuta powinien w swojej pracy kierować się przede wszystkim etyką zawodową, która określa takie zasady jak poszanowanie autonomii pacjenta, nieszkodliwość i dobroczynność metod terapeutycznych, a także dotrzymywanie tajemnicy zawodowej.

Praca i obowiązki terapeuty zajęciowego

Do głównych obowiązków terapeuty zajęciowego należy rozpoznawanie i diagnozowanie potrzeb pacjentów, określenie celów terapeutycznych, oraz dopasowanie planu i metod terapii. Proces terapeutyczny powinien być dopasowany również do indywidualnych potrzeb i zainteresowań pacjenta. W ramach zajęć terapeutycznych terapeuta zajęciowy może organizować zajęcia o charakterze terapeutyczno - manualnym (ergoterapia, socjoterapia, arteterapia), których celem jest poprawa sprawności funkcjonowania pacjenta na różnych płaszczyznach oraz pomoc w jego integracji ze środowiskiem. Dzięki swoim umiejętnościom terapeuta dba o dobro pacjenta, przystosowuje go do samodzielnego życia i zapewnia wsparcie psychiczne.

Proces terapii powinien być stale dokumentowany, monitorowany, poddawany ocenie i konsultacji z innymi specjalistami i lekarzami sprawującymi opiekę nad pacjentem. Ponadto terapeuta zajęciowy powinien stale poszerzać swoją wiedzę i umiejętności, aby stosować jak najbardziej aktualne i nowatorskie metody terapeutyczne.

Kwalifikacje terapeuty zajęciowego 

Terapeuta zajęciowy jest specjalistą współpracującym w zespole terapeutycznym pracującym z dziećmi i dorosłymi z różnymi rodzajami niepełnosprawności. W związku z tym zapotrzebowanie na ten zawód na rynku pracy, a co za tym idzie zdobywanie kwalifikacji terapeuty zajęciowego, jest bardzo duże. Terapeuci zajęciowi znajdują zatrudnienie między innymi w: placówkach pomocy społecznej, warsztatach terapii zajęciowej, oddziałach szpitalnych (np. dziecięcych, rehabilitacyjnych), domach seniora i sanatoriach, placówkach edukacyjnych (szkoły specjalne, przedszkola i szkoły integracyjne), zakładach opiekuńczych, a także poradniach i ośrodkach terapeutycznych.