Język migowy. Co warto o nim wiedzieć?

Język migowy jest niezbędnym narzędziem komunikacji osób głuchych oraz niedosłyszących. To dzięki niemu mogą one bez problemu porozumiewać się zarówno między sobą, jak i z osobami słyszącymi. Zapewnia im to możliwość samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie – język migowy przydaje się podczas wizyt u lekarza, w banku, w urzędach.

Język migowy – co to takiego?

Język ten to jeden z rodzajów języków wizualno-przestrzennych. W praktyce oznacza to, że składa się on z gestów wykonywanych dłońmi, a także z określonych ruchów głowy, tułowia oraz z mimiki twarzy.

Język migowy zaczęto opracowywać już w XVI wieku. Jednak krok milowy w jego rozwoju nastąpił dopiero dwa stulecia później. Wtedy to we Francji zaczęły powstawać internaty dla osób niesłyszących. W Polsce pierwszą taką szkołę – Instytut Głuchoniemych w Warszawie - założył ksiądz Jakub Falkowski w 1817 roku.

W każdym kraju można spotkać się z inną odmianą języka migowego. Dlatego wyróżnia się ponad 200 jego rodzajów. Powstała także jego międzynarodowa forma, czyli International Sign, jednak jest ona wykorzystywana wyłącznie podczas konferencji, wykładów. Polacy, którzy nie słyszą lub mają problemy ze słuchem, posługują się PJM – Polskim Językiem Migowym.

Czym wyróżnia się Polski Język Migowy?

PJM został uznany za język ustawowy dopiero w 2012 roku. Ma on rozbudowany system gramatyczny, dzięki czemu głusi mogą wyrażać nim nawet abstrakcyjne pojęcia. Tym, co wyróżnia tę formę porozumiewania się, jest:

• fonologia – w języku tym nie ma fonemów, które byłyby odbierane tylko przez osoby słyszące. Są one zastąpione znakami wizualnymi;
• synchroniczność – podczas porozumiewania się PJM wykorzystuje się jednocześnie gestykulację rąk, ruchy ciała oraz mimikę twarzy;
• składnia SVO – oznacza to, że zdania budowane są zgodnie z szykiem podmiot-orzeczenie-dopełnienie;
• morfologia – PJM umożliwia derywację, czyli tworzenie nowych słów na podstawie takich, które już istnieją. Ponadto ma rozbudowaną fleksję, jednak nie uwzględnia odmiany wyrazów przez przypadki;
• niemanualność - na język ten oprócz gestów dłońmi składa się także określone ułożenie głowy i tułowia.

PJM służy między innymi do porozumiewania się w urzędach, przychodniach, sądach. Jeżeli osoba głucha obawia się, że będzie miała problem z komunikacją w takiej placówce, może zwrócić się po pomoc do tłumacza języka migowego – na przykład z firmy Quattro. Taki translator może okazać się nieoceniony nie tylko podczas wizyty w instytucji państwowej, ale jego obecność bywa niezbędna także podczas szkoleń oraz konferencji.