Jak poprawnie stosować wskaźnik OEE?

Wyrażany procentowo wskaźnik OEE (Overall Equipment Effectiveness) informuje o całkowitej efektywności maszyny lub całej linii produkcyjnej. W rękach wytwórcy jest więc ważnym narzędziem, które pozwala zorientować się w wydajności produkcji i stale dążyć do jej zwiększenia. W jaki sposób? Analiza całkowitej efektywności wyposażenia umożliwia wskazanie przyczyn strat w procesie produkcyjnym i poszukiwanie sposobów na ich eliminację.

Co pokazuje wskaźnik OEE?

OEE = DOSTĘPNOŚĆ x WYKORZYSTANIE x JAKOŚĆ

Dostępność to stosunek czasu operacyjnego maszyn do czasu, który może być poświęcony na realizację zadań; wykorzystanie to czas dostępny do czasu rzeczywistej pracy; jakość stosunek wyrobów wadliwych do pełnowartościowych.

Jak widać, istotną rolę w obliczaniu poszczególnych wskaźników do OEE ma czas. Sposób postrzegania i obliczania czasu bywa przy tym różny, co przekłada się na interpretację wskaźnika OEE. Niektórzy producenci przyjmują, że OEE na poziomie 100% = praca maszyn wg planu, a więc bez braków, nieprzewidzianych przerw czy awarii, z wykorzystaniem przewidzianych zasobów. W takim podejściu za obniżenie efektywności maszyn odpowiedzialni są operatorzy i mechanicy, a wynik OEE przekłada się na ich premie. Jeśli natomiast producent zakłada, że 100% OEE oznacza nieprzerwaną pracę maszyn 24/7, odpowiedzialność za niski poziom wskaźnika spoczywa na planistach.

Wskaźnik OEE służy przede wszystkim ustaleniu słabych punktów w procesie produkcyjnym. Dzięki systematycznej analizie OEE można ustalić, gdzie najczęściej pojawiają się problemy – czy wynikają one z wysokiej awaryjności maszyn, z nieterminowych dostaw surowca, z dużej ilości przerw operatorów? Uzależnienie premii pracowników od wyników wskaźnika OEE jest dość częstą praktyką, jednak trzeba korzystać z tej możliwości ostrożnie, zawsze pamiętając o uwzględnieniu kwestii, na które nie mają oni wpływu.

Jak mierzyć wskaźnik OEE?

Do weryfikacji wydajności linii produkcyjnych przeznaczone są specjalne aplikacje OEE. Oferowane przez naszą firmę produkty pozwalają na stosowanie różnych metod liczenia wskaźników, w zależności od założeń przyjętych przez producenta. Aplikację można zsynchronizować z automatyką maszyn; dane ze sterowników, czytników i czujników są znacznie bardziej wiarygodne niż te wprowadzane do systemu ręcznie – opowiada ekspert z firmy ABIS.

Dane do obliczeń oczywiście można zbierać samodzielnie. Do tego celu wykorzystywane są arkusze strat, w których pracownicy wpisują wszelkie przestoje, awarie itd. Niestety jest to metoda mało efektywna, a przede wszystkim nierzetelna. Nawet najbardziej sumienny pracownik nie jest w stanie określić czasu przestoju co do sekundy. Wypełnianie arkusza strat i jego późniejsza analiza również wymagają czasu. Wykorzystanie dostępnych programów informatycznych umożliwia uzyskanie pewnych wyników obliczeń, a przede wszystkim rzetelnych danych, które pobierane są bezpośrednio z maszyn na linii produkcyjnej. Właśnie dlatego aplikacje OEE stanowią nieprzeceniony dodatek do oprogramowania MES w nowoczesnych zakładach produkcyjnych.