Jak często powinno się wykonywać badanie cytologiczne?

Cytologia pozwala wykryć zmiany w nabłonku szyjki macicy, które mogą prowadzić do rozwoju raka. Wczesne wdrożenie leczenia zwiększa szanse na całkowite wyleczenie pacjentki. Duże znaczenie ma nie tylko systematyczność w wykonywaniu badania cytologicznego, ale też zgłoszenie się na pierwsze badanie w odpowiednim momencie – nie wszystkie kobiety wiedzą, kiedy powinny mieć wykonaną pierwszą cytologię.

Na czym polega badanie cytologiczne?

Badanie cytologiczne jest bezbolesne, nieinwazyjne i trwa tylko kilka minut. Cytologię wykonuje się przed badaniem palpacyjnym, kiedy pacjentka siedzi na fotelu ginekologicznym. Lekarz pobiera z pochwy wymaz, który następnie podlega analizie laboratoryjnej. Ważna jest prawidłowa technika podczas pobierania próbki. Ginekolog używa wziernika oraz szczoteczki, za pomocą której może zebrać komórki nabłonka zarówno z tarczy, jak i z kanału szyjki macicy. Do pobrania próbek nie można wykorzystać standardowego patyczka do wymazów. Cytologia wykonana w nieprawidłowy sposób może dać wynik fałszywie negatywny lub zawierać niediagnostyczne próbki.

Dlaczego należy regularnie wykonywać cytologię?

Najczęstszą przyczyną raka szyjki macicy jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Do zakażenia dochodzi podczas stosunku płciowego z nosicielem wirusa, ale zakazić można się również w inny sposób, np. korzystając z publicznej toalety. Warto pamiętać, że nie wszystkie typy HPV są wysokoonkogenne.

Co ważne, zarówno sam wirus, jak i rak szyjki macicy nie dają we wczesnych fazach rozwoju żadnych objawów. Rozwój infekcji oraz wywołanych przez nią zmian nabłonka trwa na tyle długo, że wykonywana systematycznie cytologia pozwala wykryć komórki przedrakowe. Szybko wdrożona terapia daje duże szanse na wyleczenie  – wyjaśnia ginekolog z Białegostoku.

Jak często należy zgłaszać się na cytologię?

Częstotliwość wykonywania cytologii zależy od kilku czynników. Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę wiek pacjentki oraz ewentualne przebyte choroby, w tym nowotwory. Znaczenie ma również odporność organizmu oraz obciążenie genetyczne, czyli przypadki raka szyjki macicy oraz innych nowotworów u kobiet w rodzinie.

Na pierwszą cytologię należy zgłosić się do 3 lat po rozpoczęciu współżycia płciowego. Kobiety, które nie rozpoczęły współżycia powinny mieć ją wykonaną po raz pierwszy w 25 roku życia. U kobiet, których wyniki są w normie, cytologię można wykonywać co 3 lata, natomiast kobiety z grupy ryzyka powinny badać się częściej, zgodnie z zaleceniami lekarza. Zazwyczaj badanie wykonuje się raz na rok, ale w uzasadnionych przypadkach (np. przebyte leczenie zmian komórek nabłonka, zakażenie wirusem HPV, obniżona odporność) może być wykonywane nawet co kilka miesięcy. Częstszą cytologię zaleca się również kobietom, które mają wielu partnerów seksualnych, ponieważ wzrasta u nich ryzyko zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego.

Cytologia jest obowiązkowym badaniem dla kobiet w ciąży – wykonuje się ją zazwyczaj w I i III trymestrze.