Jak często należy wykonywać badanie USG płodu w ciąży?

Badanie USG płodu jest jednym z głównych badań diagnostycznych, które są wykonywane u kobiet w ciąży. Celem takiego badania jest sprawdzenie, czy ciąża przebiega we właściwy sposób i czy nie są obecne żadne nieprawidłowości. Badanie ultrasonograficzne w trakcie ciąży jest przeprowadzane kilkukrotnie. Dokładna ilość badań jest oczywiście zależna od tego, czy w trakcie ciąży stwierdzone zostały jakieś nieprawidłowości oraz od wyników poprzednich badań USG. W naszym artykule dokładnie opisujemy harmonogram standardowych badań USG płodu oraz opisujemy, jak często może być wykonywane takie badanie.

Dlaczego badania USG w ciąży mają tak duże znaczenia dla prawidłowego prowadzenia ciąży?

Zastosowanie ultrasonografii w medycynie daje bardzo duże możliwości diagnostyczne. Zanim wymyślono badania USG, możliwość obejrzenia dziecka znajdującego się w brzuchu matki było jedynie niemożliwą do spełnienia fantazją. Dziś każda kobieta w trakcie ciąży ma możliwość obejrzenia znajdującego się w brzuchu dziecka nawet kilkukrotnie. Co bardzo istotne, według przeprowadzanych badań i wieloletniej już praktyki przeprowadzania badań ultrasonograficznych, nie istnieją żadne negatywne czynniki, które mogłyby mieć negatywny wpływ badania USG na stan przyszłej matki i/lub rozwijającego się w jej brzuchu płodu. Dlatego też badanie USG może być wykonywane zawsze, jeśli istnieją ku temu jakieś wskazania medyczne.

Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz ginekolog z gabinetu ginekologicznego w Białymstoku: Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego PTG, w prawidłowej ciąży, w której nie są widoczne żadne powikłania, badanie USG płodu powinno się wykonywać trzykrotnie, za każdym razem zakres i cel przeprowadzanego badania USG jest inny. W określonych przypadkach i przy stwierdzeniu określonych problemów, prowadzący ciążę lekarz ginekolog może jednak zlecić także wykonanie dodatkowych badań USG.

W jakim celu wykonywane są zaplanowane badania USG w trakcie ciąży?

Według zaleceń PTG badanie USG płodu powinno być wykonywane trzykrotnie. W wielu, zwłaszcza prywatnych gabinetach ginekologicznych, badanie to wykonywane jest jednak przynajmniej 4 razy. Pierwsze, nadprogramowe w stosunku do zaleceń PTG badanie ultrasonograficzne wykonywane jest przed 10. tygodniem ciąży. Wykonywane jest ono w trakcie jednej z pierwszych wizyt u ginekologa po odkryciu dodatniego wyniku testu ciążowego. Jego celem jest nie tylko potwierdzenie ciąży, ale także sprawdzenie, czy jej lokalizacja jest na pewno prawidłowa. Celem badania USG w tym czasie jest więc przede wszystkim wykluczenie ryzyka powstania ciąży pozamacicznej, która mogłoby stanowić poważne zagrożenie dla życia przyszłej mamy.

Drugim (lub pierwszym) badaniem USG w trakcie ciąży jest tzw. USG genetyczne, które jest wykonywane między 11. a 14. tygodniem trwania ciąży. Warunkiem prawidłowości wykonania tego badania USG jest zachowanie określonego terminu wykonania badania oraz odpowiednia długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu, która musi wynosić od 45 do 84 mm. Celem USG genetycznego jest dokonanie wstępnej oceny wszystkich narządów płodu oraz ocena ryzyka wystąpienia u przyszłego dziecka najczęstszych chorób będących skutkiem wad chromosomalnych. W tym czasie można także dokładniej, z dokładnością do 7-10 dni, ocenić wiek płodu.

Następnym zalecanym badaniem USG płodu jest tzw. badanie połówkowe, które jest wykonywane między 18. a 22. tygodniem ciąży. Celem tego badania jest dokonanie szczegółowej oceny anatomii płodu pod kątem występowania wad wrodzonych, a także określenie przybliżonej masy płodu oraz wieku ciążowego. Badanie to pozwala na dokładną ocenę tego, czy rozwijające się w brzuchu matki dziecko rośnie harmonijnie i czy nie ma obecnych żadnych wad anatomicznych.

Ostatnie standardowe badanie USG płodu jest wykonywane między 28. a 32. tygodniem ciąży, czyli już w ostatnim trymestrze. Badanie to pozwala na dokonanie precyzyjnej oceny budowy anatomicznej płodu oraz położenia łożyska w stosunku do ujścia szyjki macicy.