Do jakich prac wykorzystuje się rusztowania

Rusztowania to rozwiązanie tak wiekowe, jak i techniki budowania pozwalające na wznoszenie budowli o większej wysokości. Użycie rusztowań to jednak nie tylko dostęp do miejsc znajdujących się wyżej, ale także sposób na zagwarantowanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i zmniejszenia ryzyka wypadków. Właściwy dobór rodzaju rusztowania do zakresu planowanych robót to również metoda na przyspieszenie i ułatwienie prac.

Rusztowania a bezpieczne prowadzenie prac na wysokości

Prowadzenie prac budowlanych oraz budowlano-remontowych wymaga używania właściwego sprzętu, który nie tylko zagwarantuje techniczne możliwości realizacji konkretnych zadań, ale także zapewni odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Jest to tym ważniejsze, że branża budowlana należy do obszarów, w których zdarza się największa liczba wypadków przy pracy, w tym takich, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia poszkodowanych. Wśród najistotniejszych przyczyn zdarzeń tego rodzaju najliczniejszą grupę stanowią upadki z wysokości, z czego aż 1/3 jest spowodowana stosowaniem nieodpowiednich rozwiązań umożliwiających pracę na wysokości, np. używania drabin podczas robót wymagających częstych zmian pozycji i używania ciężkich narzędzi lub materiałów. Najlepszym sposobem na zapobieganie podobnym niebezpieczeństwom jest używanie prawidłowo dobranych i właściwie rozstawionych rusztowań o charakterystyce dobranej do zakresu i rodzaju planowanych robót – podkreśla przedstawiciel firmy Ledwon Rusztowania, specjalizującej się w wynajmie, montażu oraz sprzedaży rusztowań.

Korzystanie z rusztowań podczas prac na wysokości nie jest automatyczną gwarancją wyeliminowania wszystkich zagrożeń z nią związanych, jednak stosowane w nich rozwiązania znacznie ograniczają prawdopodobieństwo przypadkowego strącenia narzędzia lub ciężkich materiałów budowlanych. Właściwie dobrane i ustawione rusztowanie zachowuje stabilność podczas prowadzenia prac, za sprawą właściwego wypoziomowania i unieruchomienia czy to za sprawą stosowania kotew, czy też odpowiednich wsporników. Pomosty, po których poruszają się pracownicy, są wyposażone w specjalne krawężniki, tzw. bortnice, które zapobiegają zsunięciu się położonych na pomostach narzędzi i przedmiotów. Nie pozwalają także, żeby stopa znajdującej się na rusztowaniu osoby wysunęła się poza krawędź. Ważna jest też obecność dwóch poręczy, które stanowią naturalną barierę przeciw wypadnięciu, ograniczają także możliwe skutki poślizgnięcia się. Równie ważne są rozpinane na zewnątrz rusztowania siatki czy montowane daszki.

Gwarancją zachowania bezpieczeństwa jest nie tylko sama konstrukcja eksploatowanego sprzętu, ale także jego fachowe rozstawienie. Zgodnie z przepisami każde rusztowanie musi być zestawione zgodnie z wytycznymi jego producenta, w sposób, który zapewni stabilność rusztowania, wytrzymałość na planowane obciążenia – zarówno masę przebywających na nim pracowników, jak i używanych narzędzi, sprzętu i materiału – a także dostosowane do charakterystycznego dla danego regionu naporu wiatru. Nie wolno zapominać, że zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby, które zajmują się montażem i demontażem rusztowań, muszą posiadać ważne uprawnienia montażysty rusztowań, nadawane po zdaniu egzaminu przed komisją powoływaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, potwierdzony wpisem w książce operatora.

Rodzaje rusztowań i ich główne zastosowania

Rusztowania przeznaczone do wykonywania prac na wysokości powinny być dopasowane do rodzaju realizowanych prac przede wszystkim pod względem swojego typu i konstrukcji. Wśród najczęściej wykorzystywanych rodzajów rusztowań znajdują się rusztowania fasadowe, które ustawia się przy elewacji budynku. Zazwyczaj ustawianiem, montażem i demontażem zajmują się firmy wyspecjalizowane w wynajmie rusztowań. Są one rozstawiane na specjalnie przygotowanym i sztywnym podłożu oraz trwałej podstawie, np. deskach o odpowiedniej grubości, a dodatkowo zakotwione do elementów konstrukcyjnych budowli. Rusztowania tego typu są na ogół używane podczas prac wykończeniowych, remontowych oraz instalacyjnych. Są niezwykle użyteczne w czasie instalowania warstw ocieplenia, mocowania siatek i układania tynków, a także przy malowaniu elewacji. Rusztowania elewacyjne są przydatne do instalowania rur spustowych, piorunochronów, zakładania parapetów, montażu barierek na tarasach i balkonach, montowaniu przeszkleń i różnych elementów dekoracyjnych.

Rusztowania są także użyteczne przy pracach na wysokości, podczas których nie ma możliwości mocowania ich do obiektu. W takich przypadkach wykorzystuje się rusztowania wolnostojące. Są one skonstruowane w taki sposób, że po rozstawieniu ich struktura nośna przekazuje wszelkie obciążenia bezpośrednio na podłoże, jest także odpowiedzialna za zapewnienie właściwej stabilności. Z rusztowań wolnostojących korzysta się zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków. Często są używane do prac wykończeniowych, zwłaszcza w wyższych przestrzeniach. Stosuje się je m.in. przy pracach budowlano-konserwacyjnych wykonywanych w obiektach zabytkowych czy wewnątrz wysokich hal przemysłowych, widowiskowych i sportowych. Często są używane przy budowie mostów, wiaduktów oraz w trakcie prac w tunelach.

Bardzo szeroko korzysta się również z rusztowań przejezdnych. Są one przeznaczone do pracy na nieco mniejszych wysokościach, które nie przekraczają kilkunastu metrów, jednak gwarantują taki sam poziom bezpieczeństwa, a przy tym są w pełni mobilne. Raz zmontowane rusztowanie może być za sprawą swego systemu jezdnego składającego się z obrotowych kółek przemieszczane w niemal dowolne miejsce o równej i nośnej powierzchni. Po zablokowaniu kółek i ewentualnym rozstawieniu oraz założeniu poprawiającego stabilność obciążenia rusztowanie może być użyte przy każdym rodzaju prac budowlanych i montażowych. Rusztowania przejezdne dobrze sprawdzają się przy wszelkiego rodzaju naprawach i konserwacjach. Nadają się znakomicie do instalowania systemów alarmowych, oświetlenia, urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych. Są używane przy przeglądach okresowych i remontach maszyn i urządzeń, a także instalacji przemysłowych. Z równym powodzeniem mogą być używane wewnątrz i na zewnątrz budynków.