Czy na pełnoletnie dziecko trzeba płacić alimenty?

Obowiązek alimentacyjny względem osoby małoletniej zwykle uważa się za oczywisty. Natomiast świadczenia na rzecz dziecka pełnoletniego budzą wątpliwości. W Polsce sprawę tą reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zgodnie z prawem, dziecku po ukończeniu 18 roku życia przysługują alimenty, o ile zachodzą określone okoliczności.

Co to jest obowiązek alimentacyjny?

Alimenty stanowią indywidualny obowiązek matki jak i ojca, polegający na zapewnieniu dziecku środków finansowych, potrzebnych do utrzymania i wychowania. Powinność ta obowiązuje zarówno względem dzieci zrodzonych w małżeństwie, jak i poza nim.

Dość powszechnie panuje przekonanie, że dziecko może otrzymywać alimenty do 18 roku życia, ewentualnie do wieku 24 lat, kiedy – formalnie rzecz biorąc – kończy edukację na poziomie kształcenia wyższego. Jednak są to opinie błędne – podstawą do przyznania świadczenia alimentacyjnego jest niezdolność do samodzielnego utrzymania się.

Prawo nie określa konkretnych kwot pieniężnych, przyznawanych w ramach świadczenia alimentacyjnego. Jeżeli małżonkowie porozumieją się w tej sprawie, sąd może przyznać alimenty bez precyzowania ich wysokości, korzystając z formuły, iż rodzice zostają obciążeni kosztami utrzymania dziecka po połowie. Zwykle jednak zachodzi potrzeba zasądzenia określonej kwoty pieniężne, wypłacanej dziecku w ramach świadczenia alimentacyjnego.

Nasza kancelaria ma wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu postępowania alimentacyjnego – stwierdza przedstawiciel LCO Kancelarii Radców Prawnych Puciłowski & Zmysłowski w Lublinie. – Kwestie opieki nad dzieckiem oraz ustanowienia alimentów są sprawami wzbudzającymi w rodzicach silne emocje. Jest to najzupełniej zrozumiale. Jednak z tego względu, dobrze jest skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej. Przede wszystkim, służy to ochronie dobrze pojętych interesów dziecka. Ponadto, wszystkie strony sporu zabezpiecza przed ewentualną manipulacją i wykorzystaniem finansowym.

Jak długo dziecko ma prawo do świadczeń alimentacyjnych?

Przepisy prawa rodzinnego i opiekuńczego nie podają konkretnego wieku, po którego osiągnięciu dziecko traci prawo do alimentów. Oznacza to, że także osoby pełnoletnie mają prawo do świadczeń alimentacyjnych ze strony rodziców. Podstawą zasądzenia świadczeń nie jest ani wiek, ani podjęcie kolejnych stopni edukacji, lecz uznanie, że chociaż młoda osoba zmierza do finansowego usamodzielnienia się, póki co nie osiągnęła jeszcze takiej możliwości.

Jeżeli osoba pełnoletnia kontynuuje swoją edukację i podnosi kwalifikacje zawodowe, zachowuje prawo do dalszego alimentowania. Także w tym zakresie, sprawy rozpatruje się indywidualnie. Jeśli osiemnastolatek zdobył zawód, podjął pracę dającą odpowiednie zarobki i nie planuje dalszej edukacji, obowiązek alimentacyjny względem niego ustaje. Osobnego rozważenia wymaga sytuacja, gdy ktoś studiuje zaocznie, a w tygodniu podejmując pracę zarobkową. Czym innym jest też sytuacja, gdy ktoś studiuje w trybie dziennym, a konieczność podołania wszystkim akademickim obowiązkom niemożliwa samodzielne zarobkowanie. Zatem także dorosłe dzieci powinny skorzystać z pomocy prawnej w sprawach o alimenty, jeżeli przypuszczają, że ze strony rodziców należy się im wsparcie finansowe.

Kiedy można wnioskować o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego?

Sąd może ograniczyć lub uchylić świadczenie alimentacyjne względem pełnoletniego dziecka w trzech przypadkach:

• gdy wiąże się ono z nadmiernym uszczerbkiem finansowym dla rodziców,
• gdy dziecko nie dokłada starań w dążeniu do samodzielnego utrzymania się (np. nie wypełnia obowiązków studenta, nie zdaje obowiązkowych egzaminów, ze swojej winy przedłuża czas trwania edukacji),
• gdy dziecko posiada rentę z tytułu szkodzenia ciała lub stanu zdrowia psychicznego, albo gdy posiada własny majątek, pozwalający na pokrycie kosztów utrzymania.