Artykuł sponsorowany

Co to jest licencja GPL?

Licencja oprogramowania jest umową określającą warunki korzystania z danego programu. Aby móc korzystać z programu, trzeba ją zaakceptować. Oprogramowanie rozpowszechnianie jest na wielu różnych licencjach. Dzieli się je przede wszystkim na wolne oraz zamknięte. Jednym z najpopularniejszych rodzajów licencji wolnego oprogramowania jest licencja GPL.

Definicja licencji GPL

Licencja GPL (General Public License, pol. Powszechna Licencja Publiczna) to licencja wolnego i otwartego oprogramowania. Jej głównymi twórcami są Richard Stallman i Eben Moglen. Najbardziej rozpowszechnioną licencją tego rodzaju jest GNU GPL, która najczęściej określana jest po prostu jako GPL. Pierwsza wersja licencji GNU GPL została wydana w 1989 roku, druga w 1991 roku, a trzecia – w 2007 roku.

Cztery niezbędne wolności

Licencja GPL ma na celu przekazanie użytkownikom czterech niezbędnych wolności, które czynią dany program wolnym oprogramowaniem. Są to:

wolność do uruchamiania programu w dowolny sposób i w dowolnym celu (wolność 0),
wolność do analizowania sposobu działania programu i modyfikowania go na własne potrzeby (wolność 1),
wolność do rozpowszechniania kopii programu (wolność 2),
wolność do udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu mogą z nich skorzystać inni użytkownicy (wolność 3).

Aby program mógł być nazwany wolnym oprogramowaniem, musi spełniać wszystkie te wolności.

Czy licencja wolna i otwarta to to samo?

Nie do końca. Choć spełniają one te same wolności, licencja wolna skupia się na dwóch pierwszych, a otwarta – dwóch ostatnich. Chodzi tu głównie o różne mechanizmy rozpowszechniania. W przypadku oprogramowania na wolnej licencji użytkownik może je udostępnić (lub jego zmodyfikowaną wersję) tylko na wolnej licencji. Licencja otwarta umożliwia zaś rozprowadzanie oprogramowania na dowolnej licencji przy zachowaniu prawa własności autora.

Czy program na licencji GPL musi być darmowy?

Jedną z najczęstszych mylnych interpretacji zapisów licencji GPL jest przeświadczenie o konieczności udostępnienia programu na tej licencji za darmo. Jest to nieprawda. W preambule GNU GPL znajdują się następujące słowa:

„Mówiąc o wolnym oprogramowaniu, mamy na myśli swobodę, nie cenę. Nasze Powszechne Licencje Publiczne są zaprojektowane w taki sposób, by zapewnić Ci swobodę rozpowszechniania kopii wolnego oprogramowania (i pobierania za to opłat, jeśli sobie tego życzysz)”. Możliwa jest zatem sprzedaż kopii programu za pieniądze oraz pobieranie opłaty za pobranie programu z serwera internetowego – tłumaczy pracownik sklepu Klucz System, który zajmuje się sprzedażą kluczy aktywacyjnych do oprogramowania. Warto jednak zaznaczyć, że każda osoba, która uiściła opłatę i otrzymała kopię, może swobodnie przekazać ją ogółowi za opłatą lub za darmo.

Przykłady oprogramowania na licencji GPL

Jednym z najszerzej wykorzystywanych rodzajów oprogramowania na licencji GPL jest system operacyjny GNU/Linux, zwany w skrócie Linuksem (choć sam Richard Stallman, ze względu na historię systemu, jest przeciwnikiem tej nazwy: pracę nad nim rozpoczęto w 1984 roku, a Linus Torvalds napisał jądro Linuksa dopiero w 1991 roku). Inne popularne oprogramowanie na licencji GPL to między innymi: